De zittingen van de tuchtraad, die vaak zaterdagmiddag gehouden wordt, worden voorbereid door de raden van toezicht van Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord, die vaak op zaterdagochtend zitting hebben.
De notulen van die raden van toezicht uit de eerste periode
zijn niet bewaard gebleven. Vanaf 1831 worden ze steeds vaker
bij het verslag van de tuchtraad gevoegd en dat wordt na verloop
van tijd een vaste gewoonte, zodat de verslagen van de tuchtraad
altijd vergezeld gaan van de verslagen van de raden van
toezicht.
De notulen van de raden van toezicht zijn veel interessanter
dan die van de tuchtraad. Ze zitten veel dichter op de
gebeurtenissen en vaak bevatten ze letterlijke citaten van
betrokkenen. Helaas zijn de notulen van de raden van toezicht
ook veel onduidelijker geschreven.
| Zitting |
Betrokkenen |
| 18-01-1830 |
● Ingedeelden Johannes Sijffers (of Cijfers) en Pieter
Antonie van Sevighum (of Zwichem): 7 dagen naar Leeuwarden
geweest ● Kolonistenzonen Jelle en Maarten Gerritsma: verzet tegen onderopziener Pieter Mommers. |
| 01-05-1830 |
● Kolonist Gerrit Walters in handgemeen met wijkmeester
Koppe. ● Kolonist Kaspar Paterellij heeft gierput afgebroken en veldsteenen verkocht. ● Cornelis Fennekes, ingedeelde bij van der Mark, is brutaal geweest. ● Kolonist Simon Wijshoven is slaags geraakt met vrouw Hensbergen. |
| 03-07-1830 |
● Kolonistendochter Aagje Bijsterveld: onzedelijke
omgang met kolonistenzoon Gerrit Verbeek. ● Kolonist Smallenburg: ruzie met de weduwe Aukes. ● Kolonist Post of Poot: ruzie met kolonist Benjamins. ● Kolonist Hameka: hout weggebroken en opgebrand. |
| 18-09-1830 |
● Elisabeth Smies huisvrouw van Dirk Johannes Wiemes,
drie spint rogge verpatst aan Klaas Oostindie te
Nijensleek. Met hulp van ingedeelde Jacobus Gilles(en).
Verder genoemd Christiaan Modderman, ingedeelde uit
Zaandam, en Pieter Nomen, ingedeelde uit Koog a/d Zaan ● Kolonist Simon Kruit beschonken geweest. Verder genoemd onderdirecteur Faaken, kolonist Broer van Belkum, kolonist van den Heyden. ● Marinus de Willigen, gedeserteerd. |
| 02-10-1830 |
● Onlangs tot hoevenaar bevorderde C. Bollen: bremzaad
verborgen. Verhoor ingedeelde Maria of Elisabeth
Zwendelaar. Ook genoemd de kolonisten Smallenburg,
Roosenboom, Franken en De Kruijff. ● Ingedeelde Dirk de Willigen, desertie. |
| 23-10-1830 |
● Kolonist Pieter Lagerweij, desertie. ● Verboom (of Slotboom? Rosenboom?) werkzaam in de bakkerij, te veel sterke drank gedronken. |
| 08-12-1830 |
● Kolonist Lehmbroek, ongehoozaam en wispelturig. |
| 22-01-1831 |
● Kolonistendochter Stijntje van Welsum:
zwanger van kolonistenzoon Hendrik Jaspers. ● De jongens Jannes Maatje, Maarten van Wijk, Martinus Haakmeester, Jannes Nieuwenhuis, Johannes en Arie Broekhuizen, Hendrikus Oremans, Jacob en Drewes Bakema: plantsoen beschadigd. |
| 05-02-1831 |
● Ingedeelde Johanna Jacoba Zilver:
weggelopen bij weduwe Gunther naar Ommerschans. |
| 07-04-1831 |
● Kolonistenvrouw Kinkelaar: desertie. Maar zij is wel vaker 'te zoek'. |
| 28-05-1831 |
● Alida Wild en Willem Nieuwenhuizen:
ingedeelden bij Ragius, onzedelijke omgang Met bijlage raad van toezicht van Willemsoord. |
| 25-06-1831 |
● Jan Topf, ingedeeld bij Spel, en George
Jacett en Franciscus van Straalen, beide ingedeeld bij
Leunisse: weggelopen. Daartoe verleid door Cornelia van
Suijlen. ● Willem Lenterman, ingedeelde bij Willemsen: gevlucht ● Elisabeth Bozer, ingedeelde bij Willemsen: desertie ● Jeltje Merks Verf, ingedeelde bij Dijkstra: weggelopen ● Gezina van Waardenburg, ingedeeld bij de weduwe Groen: onverdraagzaamheid in het huishouden Met bijlagen diverse raden van toezicht, waarvan ik GEEN transcripties heb.. |
| 09-07-1831 |
● Johanna Zeverink of Severink, ingedeelde
bij kolonist A.O. Kleinman: zwanger van kolonistenzoon Jan
Beets. Met bijlage raad van toezicht Frederiksoord. |
| 30-07-1831 |
● Arend Ruitenberg, ingedeelde bij de wed.
Siemons: herhaaldelijk ontsnapt uit de strafkamer |
| 31-08-1831 |
● Antje Koenraads Faber, ingedeeld bij de
wed Forster: desertie ● Gepke Sikkes de Vries, ingedeeld bij De Bruin: desertie ● Susanna van Roon, ingedeeld bij kolonist A.H. Ladru: wilde haar kind, uitbesteed in het weeshuis graag zien ● Eiltje Freerks Fokkes, ingedeeld bij Brands: desertie ● Abraham van der Meer: desertie em al naar de Ommerschans gebracht ● Van Welsum en dochter: verdacht van houtdiefstal door wijkmeesters Koppe en Van Buiten ● Kolonist Hagenberg: verkoop aardappelen, op de weg naar Steenwijk aangehouden door wijkmeester Van Buiten. Met als bijlagen tweemaal raad van toezicht Willemsoord, raad van toezicht Frederiksoord, opzendbevel Abraham van der Meer (GEEN transcriptie) en proces verbaal door wijkmeester Van Buiten over aanhouding Hagenberg (GEEN transcriptie). |
| 01-10-1831 |
● Kolonistenzonen of ingedeelden Klaas van
Helten, Frans Tubin of Tobin (ingedeeld bij de wed Snoek),
Jannes of Jacobus Staal, Jan Martens, Willem Zahn
(ingedeeld bij weduwe Zwak) en Evert van Helten:
baldadigheden bij de school. Ook genoemd Andries Eelkema
(ingedeelde bij weduwe Kuipers). ● Jeltje Riemersma: zonder verlof naar Wolvega geweest, ● Rapportage Bersma: vervolg van 31-08-1831 over Van Welsum ● Kolonistenzoon Gerrit Deems en ingedeelde Pieter Sake Possemus: zonder toestemming werken buiten de Kolonie bij R. Baade en onderdirecteur kwalijk behegend ● Anthonie Elstrodt: zandkluiten gegooid naar zekeren Wiebe Lippo Oosterhof, van buiten de Koloniën, en buis uitgetrokken om te gaan vechten. Ook genoemd als kluitengooiers: Jan Schuurman, Hendrik Zwier, Albert Zwier en Hermanus Vegters. ● Jongeren Klaas Hoogmoed, Andries Poelstra, Lippo Poelstra, Christiaan Vogelzang, Willem Leonhard, Antonie Kraan, Johannes Puper, Evert en Cornelis van Ooyen: knollen ontvreemd voor het land van Bovenkamp te Noordwolde, bij het bosje agter Hoogmoed, bewoond door Meijer. Met bijlagen raad van toezicht Frederiksoord, raad van toezicht Willemsoord, drie maal raad van toezicht Wilhelminaoord, plus verklaring onderwijzers Willemsoord Otten en Hijgenaar. |
| 29-10-1831 |
● Kolonist Jan Lodewijk, getrouwd met Trijntje Brands,
verhouding met schoonzus Lammechien Brands. Getuigen
kolonist van Bruchem, kolonistenvrouw Brinkman, ingedeelde
(bij Brands) Willem Kroeze ● Opziener-kolonist Johannes Hermanus Kniessenburg, heeft Ytje Luitjens vrouw van kolonist Spoelstra geslagen. Getuigen kolonistenvrouw Duiker en haar dochter Hitje Duiker. Ook genoemd zoon van Boddedijk, ingedeelden Jan Prince en Sara Arnolda Scholte ● Kolonist Jan Hendrik Versluis heeft kleding verkocht. ● Wilhelmina Huisman vrouw van kolonist Leloux, heeft Katharina Penning mishandeld, getuigen kolonist Hendrik Hendrikse, kolonist Ale Boelens Kooistra en kolonist Karel Mulder (die uit Haarlem, niet de Mulder uit Gorinchem) en kolonist Cornelis van Klooster. Ook genoemd wijkmeester Jan Andries de Jong. Met bijlagen raden van toezicht van Willemsoord en Frederiksoord |
| 19-11-1831 |
● Kolonistendochter Gezina Lodewijk`, zwanger van
kolonistenzoon Gerrit Peters of Pieters. ● Jeltje Derks Verf, ingedeelde bij A.H. Ladru: zonder verlof naar Heerenveen geweest.: Met bijlagen raden van toezicht Willemsoord en Frederiksoord. |
| 03-12-1831 |
● Kolonist Walters: dronken geweest ● Kolonist Schnoor. wijkmeester van Heest mishandeld. Getuige kolonist van Olphen Met als bijlagen raden van toezicht Willemsoord (GEEN transcriptie, onleesbaar), en Frederiksoord en verklaring door wijkmeester Jan van Heest. |
| 02-02-1832 |
● Cornelis van Dijk heeft Hilletje Kok, later getrouwd met Steunenberg, zwanger gemaakt. |
| 29-02-1832 |
● Elsje Jacobs is zwanger van Harm Mooi ● Pieter Veen, Arie Broekhuizen en Barend & Johannes Meijer hebben dokter Radijs uitgescholden. Ook genoemd P. Wever. ● Jan Sietsen Jans wilde Catharina Cornelia Oostmeijer molesteren, wat Petronella en Albertus Lucassen hebben verhinderd. |
| 11-04-1832 |
● Klaas van Belkum, ontvreemding rogge, samen met zijn
stiefbroer Jan Nobbe. Vader Broer van Belkum weet van
niets en kan het niet begrijpen. ● Jan Hendrik Versluis heeft kleding verkocht. Slechts gedeeltelijke transcriptie. |
| 05-05-1832 |
● Eerst hebben Sija & Johanna Nienkemper en Hendrika
van Rooyen de dochter van Johannes Hermanus Kniesenburg en
Laurens van Delsen (ingedeelde bij Kniessenburg)
mishandeld bij de woning van wijkmeester De Jong. Daarna
heeft Kniesenburg Sija Nienkemper met de stok geslagen.
Getuigen C. van den Berg en huisvrouw, Pieter Kraamer en
R.P. Ekhart. Ook genoemd als getuige Meindert Zandwijk,
maar waarschijnlijk wordt bedoeld Matthijs Zandwijk |
| 06-06-1832 |
● Lijsbeth Bozer, ingedeeld bij Willemse,
desertie voor de tweede maal Slechts gedeeltelijke transcriptie. |
| 08-10-1832 |
● Geertje Goossens is zonder permissie van de kolonie
afgeweest ● Wijkmeester Van Anker en kolonist Johannes Hendrik Nieuwenhuis hebben ruzie gehad. Getuigen Hermanus Rietberg en Arie Brouwer ● Ale Boelens Kooystra zegt niets te weten van het inslaan van ruiten bij vrouw Leloux |
| 27-10-1832 |
● Kolonist Peters of Pieters, wil niet werken ● Kolonist Jan Lodewijk, brutaal geweest ● Kolonist Hartog, mishandeling wijkmeester Koppe. Getuigen Brands, Hommerig en Atsma ● Hommeles met Willemina Huisman vrouw van kolonist Leloux, genoemd kolonist Kooistra, kolonist van der Heijden. ● Albertus Jansen, Everhardus Hageman alias Roebers en Klaas Vos, ingedeeld bij Hendrik Bultman, mishandeling kolonistenkinderen Hendrik en Jannetje Rietberg. Getuigen kolonist Jan Hopman en schoolmeester Aukes. |
| 01-12-1832 |
● Kolonistendochter Catharina Puper, zwanger van of
kolonistenzoon Aart Bijsterveld. Genoemd eerdere
onzedelijke omgang met kolonistenzoon Beun. ● Kolonist Wilhelmus Johannes Geertsema: turfdiefstal. Genoemd verder Cornelis van Klooster, Cornelis van Os, wijkmeester J. de Jong, buurman Mulder. ● Kolonistenzoon Pieter Smallenburg: kluit koemest in het eten van de familie Benjamins ● Kolonisten La Grange en Manenburg: zonder bekomen verlof kolonie verlaten. ● Kolonistenweduwe Beets en dochter: desertie. Raad van tucht (GEDEELTELIJKE transcriptie), met als bijlagen raden van toezicht Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord (GEEN transcriptie) |
| 29-12-1832 |
● Jan Hommerig, Cornelis Breek, Jan den Ouden, Hendrik
Blijma en Pieter Hartog: baldadigheid aan huis Lodewijk.
Aanklacht kolonist Jan Lodewijk en wijkmeester Koppe ● Cornelis Doornbos, Andries Eelkema, Jan Swak, Gerrit Mandos: baldadigheden en schade aan het plantsoen. Niet verschenen Cornelis Zuidhorn, W. Steenmeijer. Ook genoemd: Frans Tubijn, Willem Kroese, Gerrit Kop, Willem de Vries, kolonist Grunnekemeijer, Cornelis Fraterman ● Kolonist Wardenier, verregaande dronkenschap. ● Kolonistenzoon Frederik Hoofien: werk bedorven, opziener De Haan uitgescholden voor gaauwedief. Ook genoemd kolonist Molewijk. ● Dirk de Vries, Dirk Duinker, Hendrik Hendriks; onvoorzichtigheid en brandstichting ● Harm(p)tien Karst: desertie. Met bijlagen raad van toezicht Willemsoord 14 december, raad van toezicht Willemsoord 22 december (GEEN transcriptie) en raad van toezicht Frederiksoord. |
| 02-03-1833 |
● Toekenning stem aan secretaris van Marle. ● Kolonist Peters: verkoop turf (wordt vervolgd 07-03). ● C. Wijnands, ingedeeld bij Steenmetz: weigert te spinnen. Genoemd wijkmeester Van Anker. ● Kolonistenzoon Jacob Mollevanger: baldadigheid. Ook genoemd Jan Kloppenburg, meester Aukes en Van der Elst.. ● Koloniste Hendrika Speelmeijer weduwe van Rooyen en ingedeelde Josuah Thomas van Veldhuizen: onzedelijke omgang.. Gedeeltelijke transcriptie. Bijlagen Raad van toezicht Willemsoord (GEEN transcriptie, raad van toezicht Frederiksoord (gedeeltelijke transcriptie). |
| 07-03-1833 |
● Vervolg zaak tegen kolonist Peters (zie
02-03). GEEN transcriptie. Bijgevoegd verklaringen van diverse betrokkenen. |
| 23-03-1833 |
● Neeltje Snoek, voordochter van de vrouw
van Leunisse: bevallen, noemt Johannes de Nekker. GEEN transcripties. Bijlage raad van toezicht Willemsoord. |
| 07-05-1833 |
● Trijntje Flap, voordochter van de vrouw
van Grunnekemeijer: desertie. GEEN transcripties. Bijlage raad van toezicht Willemsoord. |
| 20-07-1833 |
● Kolonist P. Hertog: door de
onderdirecteur betrapt op koren aren afplukken. ● Kolonistenkinderen Leendert Hertog, Jan Smit en Willem Gutslo: baldadigheid aan leegstaande hoeve. Bijlage raad van toezicht Willemsoord. |
| 17-08-1833 |
● Kolonist A. R. van Emden: belediging van
wijkmeester G. van Buiten. ● Kolonist F. van Manenberg: herhaalde dronkenschap, verkwisting en kwalijke bejegening huisgenoten. Ook genoemd vrouw van Oostendorp. ● Frederik Hofman en Catharina Penning: ontuchtig gedrag en zwanger ● Kolonisten Leloux en Zandwijk, ingedeelde Catharina Ciri: losbandigheid, baldadigheid, twist en vechten op de hoeve van Gerritsma. Ook genoemd kroeghouder Piet de Vries, de jongens Korba van buiten de kolonie, Neeltje Olie, A van den Brink, Jan Hilkemeijer, Hoekstra. Met bijlagen raad van toezicht Willemsoord, proces verbaal namens wijkmeester Van Buiten, en twee raden van toezicht Frederiksoord. |
| 18-09-1833 |
● Katharina van den Broek, ingedeeld bij Hendrik
Willemse: onzedelijke omgang ● Kolonisten Brinkman en J. de Jong: ontvreemding touw uit de fabriek. Getuige fabrieksbaas ten Broek. Met bijlagen raad van toezicht Wilhelminaoord en raad van toezicht Willemsoord (van de laatste GEEN transcriptie). |
| 14-10-1833 |
● Kolonist Hoomoedt was uitgegaan om de klachten van
zijn kind over mishandeling te onderzoeken, en krijgt een
pak slaag van de zoon van Gutseloe. Verder bijrollen voor
kolonist van Manenberg en Jan Verhagen. Ook door de raad
gehoord worden Antje Smit en en de ingedeelde Pieter van
Royen. ● Cornelis of Petrus van Meurs: 's nachts uitblijven en zich te buiten gaan aan sterke drank. ● Pieter Albertse Dam, ingedeeld bij Leunisse: desertie. GEEN transcripties van raadzitting en van de bijlagen raden van toezicht Willemsoord en Frederiksoord. |