Naar het overzicht
van stukken over ONDERWIJS





27 september 1826, brief van Van Wolda aan de permanente commissie over Engelse lampen

Onderstaande brief bevindt zich bij de besluiten die Johannes van den Bosch en Jeremias Faber van Riemsdijk te Frederiksoord nemen op 26 september 1826, te vinden in inventarisnummer 961, het mapje met opschrift 1826. Deze brief is een dag later gedateerd, dus zal door Johannes en Jeremias alsnog meegenomen zijn naar Den Haag en alsnog bij de besluiten gevoegd zijn.


Hoog Welgeboren Gestr. Heer!

Bij het korten der dagen en het aankomen der lange winteravonden, zoo zeer geschikt ter leering en onderwijzing onzer jeugdige kolonisten, herhaal ik nogmaals mijn eerbiedig verzoek, namelijk om de tot hiertoe op de scholen der vrije kolonien gebruikte kaarsen te verwisselen met engelsche lampen, hetgeen te Veenhuizen en Wateren reeds lang is ingevoerd.

In de scholen van kol.2 en 3 alsmede aan de Ommerschans zouden in ieder drie; en die van kol.1, twee; en in de beide bijscholen, ieder ้้n noodig zijn: zoo dat er in het geheel 13 lampen vereischt zouden worden.

Elke lamp meen ik, kan bij getalen เ f 8.- te Grou gekocht worden, alzoo zou de gehele uitgaaf komen op ƒ 104.-


De kaarsen, alleen in de scholen der vrije kolonien, kosten gedurende het winterhalfjaar de verbazende som van......................................................................................ƒ 171-50

Wanneer de kosten der gewone lampen in de school te Ommerschans, proportioneel hiermede gelijk staan, dan zou zulks bedragen ........................................... ƒ 51-54.

en alzoo te zamen uitmaken, de som van ........................................ ƒ 222-95.


De 13 lampen zullen bij inkoop kosten ……............... ƒ 104

aan Olie in eenen winter (de kosten van het branden ้้ner lamp, tegen twee kaarsen gerekend) pl.min ....................................................... ƒ 89-18

........................................... ...................................... ƒ 193-18.


Indien de Permanente Kominssie tot den aankoop dier lampen mogt kunnen overgaan, dan zouden de kosten, daardoor te maken, niet alleenlijk in ้้n jaar wederom overgehouden zijn, maar er zoude zelfs een batig saldo overschieten van ................................. ƒ 29-77.

En hoeveel tijd gaat er voor de onderwijzers niet met het snuiten der kaarsen verloren! Het is waar, dat den lampen ook eenig onderhoud aan glazen noodig hebben, doch zulks zal niet in aanmerking komen bij de verbazende onkosten der kaarsen.

Hierbij heb ik de eer, de verzekering aan te bieden der bijzondere hoogachting, waarmede ik altoos zijn zal:

Hoog Welgeboren Gestrenge Heer!

Uw Hoog WelGeb.Gestr.gehoorz. dienaar,

J.H.van Wolda

27 September 1826.