Het is niet helemaal duidelijk waar ze in de eerste jaren precies
wonen. Op deze
pagina met de oogstresultaten 1821 van Wilhelminaoord,
waarbij gebruik gemaakt is van een tabel met hoevenummers uit het
maandblad de Star, staat hij bij hoeve nummer 74. Volgens
de site koloniehuizen
beginnen ze op hoeve 101 van Wilhelminaoord. Op dat nummer vind ik
ze ook vanaf het moment dat er stamboeken bewaard zijn, maar dan
hoeve 101 van Frederiksoord (dus niet Wilhelminaoord).
Stamboek
Het bedoelde stamboek van Frederiksoord, dat begint omstreeks
1824 en loopt tot 1828, heeft inventarisnummer 1346. Zie bovenaan
de pagina hoe de scans van dit en andere invnrs te bereiken en
voer in dit geval rechts onderaan scannummer 36 in. Blijf daar
even, want van daaruit neem ik de gegevens van de familie over:
Gezinssamenstelling
● Frederik Farenkamp is volgens de kolonieadministratie geboren op 17 oktober 1795. Bij aankomst is hij dus 25 jaar en daarmee is hij een van de jongste aankomende kolonisten ooit.
● Zijn echtgenote heet Geertrui Hendrika Breedveld en is volgens de kolonieadministratie geboren op 5 februari 1789.
Ze hebben op het moment van aankomst twee kinderen:
● Cornelia Johanna Willemina Farenkamp, geboren op 2
januari 1818, en
● Angenita Jacomina Farenkamp, geboren op 19 oktober 1819.
Daar komen er op de kolonie gestaag bij. In dit stamboek staan:
● Willemina Hendrica Farenkamp, geboren op 30 december
1822,
● Johannes Machiel Farenkamp, geboren 15 november 1824, en
● Magdalena Jacoba Farenkamp, geboren 25 september 1826.
Op contract
Het gezin is hervormd en ze zijn in de kolonie geplaatst op grond
van het contract nummer 37 onder de letter A
tussen de Maatschappij en de Diakonen der Nederlandsche Hervormde
Gemeente. Zie deze pagina
voor een uitleg over A-contracten.
Dat is een extra bewijs dat ze in 1822 en niet in 1821 aangekomen
zijn, want het bedoelde contract is afgesloten in maart 1822. En
in dit stamboek is ook als aankomstdatum 21 juni 1822
genoteerd.
Ingedeelde
Als laatste uit invnr 1346: het gezin heeft als bijna alle koloniale families ook een ingedeelde in huis:
● Cornelis Hoed is geboren 11 december 1809, afkomstig uit Zaandam en sinds 18 augustus 1824 in de kolonie.
In het volgende stamboek, invnr 1347, dat loopt van 1828-1830,
staan ze bij hoeve 114. Hoe dat kan weet ik ook niet. Aan de
gezinssamenstelling verandert niets, maar ingedeelde Cornelis Hoed
verlaat hen op 15 december 1828 om naar een andere hoeve te gaan
en vandaar kan hij bij zijn vader wonen, zie deze
pagina.
Invnr 1348
Het stamboek met invnr 1348, dat loopt van 1830 tot 1835, meldt meer wijzigingen..
Er komt een kindje bij:
● Willem Frederik Farenkamp, geboren 16 oktober 1830. Dat
zijn de voornamen van koning Willem I, dus die naamgeving wekt de
indruk dat vader en moeder Farenkamp nogal koningsfans zijn?
Er zijn twee ingedeelden die korte tijd bij het gezin verblijven
en daarna verhuizen de Farenkamps - man, vrouw en zes kinderen -
op 20 september 1832 naar hoeve 96 van Frederiksoord, tegenwoordig
Koningin Wilhelminalaan 26, zie deze
pagina voor de bewoningsgeschiedenis van dat huisje.
Vreemd
Het staat op scannummer 98 van hetzelfde invnr 1348. Twee dingen hier zijn vreemd:
- als datum dat ze de hoeve betrekken is genoteerd 21 september 1832. Dat zou betekenen dat ze er een dag over gedaan hebben om van hoeve 114 naar hoeve 96 te lopen? Lijkt me onwaarschijnlijk.
- en dat op diezelfde dag van de verhuizing nog een kind wordt geboren:
● Floris Farenkamp, geboren op 21 september 1832.
Koloniehuwelijk-1
Ook in het daaropvolgende stamboek Frederiksoord 1835-1841, invnr
1349, voer als scannummer 97 in, staan ze op dit adres. Er
verandert weinig, alleen dochter Angenita Jacomina verlaat op
30 mei 1839 het ouderlijk nest en de kolonie. Dat lijkt een
niet helemaal juiste datumvermelding, vermoedelijk is ze eerder
weggegaan want ze is al op 5 mei 1839 te Vledder in het
huwelijk getreden met Sjoerd Duiker, zoon van de kolonist uit het
Friese Workum. Zie over die familie deze
pagina.
In het stamboek Frederiksoord 1841-1848, invnr 1350, voer als
scannummer 103 in, beginnen ze ook op de Koningin Wilhelminalaan
26, maar gebeurt er meer. Dochter Cornelia Johanna Willemina heeft
verkering gekregen met de kolonistenzoon Cornelis van den Berg.
Vier jaartjes ouder dan zij en oorspronkelijk afkomstig uit
Vlaardingen.
Koloniehuwelijk-2
Ze trouwen op 7 oktober 1841 en per die datum volgt
Cornelis van den Berg zijn gelijknamige vader op als kolonist. Het
stel bewoont hoeve nummer 83 in Frederiksoord, op scan 89 van
hetzelfde stamboek. Maar op 8 oktober 1841, dus zegge en
schrijve één dag na het huwelijk, wordt hun zoon Philippus
Cornelis van den Berg geboren. Dat is wel erg snel, met als gevolg
dat de Raad van Policie en tucht in de Gewone Koloniën zich op 12
februari 1842 over de zaak buigt. Zie een samenvatting.
Het in die tuchtzaak genoemde verzoek van de raad om ze vrijuit
te laten gaan wordt door de permanente commissie gehonoreerd. Hier
gaat de Maatschappij volledig tegen haar eigen geloof in!
Normaliter worden getrouwde stellen die te snel na hun huwelijk
een kind krijgen, net zo zwaar gestraft als ongehuwd zwangeren,
dat wil zeggen met verbanning naar de strafkolonie op de
Ommerschans.
Heen en weer
Op 15 juli 1846 verlaat het gezin Farenkamp, met nu nog vijf kinderen in huis, hoeve 96 oftewel Koningin Wilhelminalaan 26, en de kolonie Frederiksoord. Ze gaan naar hoeve 16 van Wilhelminaoord.
In het stamboek Wilhelminaoord 1841-1848, invnr 1356 en voer als
scannummer 16 in, blijkt dat uitermate kortstondig. Al op 24
september 1846, dus na net twee maanden, gaan ze weer naar
Frederiksoord, hoeve 129.
Tuchtraad
Dus terug naar invnr 1350 en voer paginanummer 136 in, waar we
zien dat er verder niets gebeurt. Wel moet zoon Willem zich bij de
tuchtraad van 26
november 1846 verantwoorden voor baldadigheid aan een
kolonistenwoning. Hij en zijn medeplichtigen worden betrapt door
jongens die zich in een sloot verborgen hadden. Het kost Willem
drie dagen opsluiting in de strafkamer op de kolonie.
Dat is echter dan ook de laatste maal dat iemand van de familie
zich voor het tuchtcollege moet verantwoorden - althans wat ik ben
tegengekomen - zodat we als voorzichtige conclusie mogen stellen
dat ze vermoedelijk een best braaf gezin zijn.
Koloniehuwelijk-3
In het laatste stamboek tenslotte, want verder dan 1859 ga ik niet, Frederiksoord 1848-1859, invnr 1351 en voer paginanummer 139 in, begint het huis leeg te raken:
■ zoon Johannes Machiel overlijdt op 21 februari 1848, op de
leeftijd van dertien jaar.
■ dochter Willemina Hendrica trouwt op 7 november 1850 met Arie
Veldmeijer, zoon van een Dordrechtse kolonist. Arie Veldmeijer is
per oktober 1850 aangesteld als zaalopziener in het eerste of
kindergesticht te Veenhuizen (invnr 998 folio 51, daarvan zijn
geen scans) en dat is dus waar hij en Willemina Hendrica gaan
wonen. Ze zal daar na negen jaar overlijden en wordt een van de
weinigen die op de begraafplaats van Veenhuizen - het vierde
gesticht - een grafsteen heeft, zie deze
link.
Koloniehuwelijk-4
■ moeder Geertrui Hendrika Breedveld overlijdt 30 november 1852.
■ zoon Willem Frederik trouwt op 27 april 1855 met Hendrika
van den Berg (inderdaad, een zus van de hiervoor genoemde
Cornelis). Willem Frederik wordt kolonist en zal dat zijn hele
leven blijven. Uiteindelijk gaat hij naar Rustoord, de
bejaardenvoorziening van de Maatschappij.
Tenslotte
Er zijn dan nog vader Farenkamp, dochter Magdalena Jacoba en zoon
Floris. Aan de stamboeken na 1859 begin ik niet en dus haal ik de
verdere gegevens uit de kolonistendatabase:
■ Frederik Farenkamp zal op de kolonie overlijden op 14 juli 1877,
dus 81 jaar oud.
■ Florus Farenkamp volgt hem dan op als kolonist en
■ Magdalena Jacoba woont bij Floris in. Beiden blijven ongehuwd
en overlijden in 1906.
Voor onderzoekers
Nog enkele plekken op de site waar Farenkamp eventjes voorkomt:
■ de Kleine Raad van 16
april 1831;
■ de pagina over
Amersfoortse ingedeelden, en
■ de Kleine Raad van 10
juli 1841.
En helemaal tenslotte voor degenen die verder onderzoek willen
doen een
lijstje waar de naam voorkomt in de post van de permanente
commissie van 1818-1834. Er is ook één vermelding
als Fahrenkamp.