Het middagje stappen in Amsterdam van Gijsbertus van Merkum, die
in sommige stukken van Merkom heet, wordt verhaald in De
kinderkolonie pagina 105. Hij is volgens de
kolonieadministratie geboren op 6 maart 1817 en dus acht
jaar oud als hij in augustus 1825 onder begeleiding van
zijn woonplaats Gorinchem naar Veenhuizen reist.
Op 13 augustus 1825 wordt hij afgeleverd bij het
kantoor van de kassier van de Maatschappij van Weldadigheid Petrus
Ameshoff. Daarna gaat er iets mis en dat schijnt jaren later te
moeten worden uitgezocht. Dan doet op 8 oktober 1828 ene
J.J. Hupscher, die waarschijnlijk bij Ameshoff op kantoor werkt,
uit de doeken wat er is fout gegaan, invnr 94 (zie bovenaan de
pagina hoe de scans van dit en andere invnrs te bereiken) en vul
in het vakje rechtsonder het scannummer 93 in:
WelEdele gebore Heeren!
Uwer geëerde missive van 3 dezer N988 heb ik ter zijner tijd ontvangen. En thans heb ik het genoegen in antwoord op denzelve UWEG het volgende te berigten:
Uit de papieren & bescheiden bij den Heer P.J. Ameshoff voorhanden, blijkt dat Gijsbertus van Merkum, op den 13 augustus 1825 bij ZEdG is aangebragt; doch onder wiens geleide, en welke redenen dat die overbrenger heeft aangevoerd, ten aanzien van dat kind, daarvan kan ik UwEdG niets met zekerheid melden.
Zoo veel is echter zeker, dat er eene stamlijst & een brief voor den Heer W. Visser werd overhandigd, welk eerste stuk ZHEG is toegezonden, doch welk laatste als eene bloote geleidebrief, bij den Heer P.J. Ameshoff is blijve berusten.
Een & ander was door den Burgemeester A. van Hoeij & door den Sekretaris van Gorichem geteekend.
En uit den aanhef des briefs blijkt niet, dat die opzending op last van een of ander bijzonder persoon is geschied, maar uit mijne volgende ontdekkingen, dat het zonder eenige verdere bedenking, uitsluitend alleen de Stedelijke Regeering van Gorichem is geweest, die dit kind heeft doen vertrekken.
Den dag van deszelfs aankomst, 13 augustus 1825, was juist dingsdag, dat ik het kind voor deszelfs verdere overtogt (als toen eerst 8 jaren oud zijnde) schipper J. Brink ten sterkste had aanbevolen, hij was in den loop van dezen ochtend bij mij aan het Bureau.
Hutte als gewoon verzorger nam dit kind met hem mede, & des middags overhandigde ik de benoodigde geleidebrieven, & zag nog dit kind, en om 4 uur kreeg ik door Hutte een boodschap, dat het heimelijk was weggeloopen.
Ik stelde hem voor de terugbrenging verantwoordelijk, eindelijk des avonds vondt men het terug.
Ik gaf bij brief van 17 N87 de Regeering van Gorichem daar kennis van, met het berigt, dat het niet voor op den dag van de afzending des briefs was vertrokken, onder geleide van 5 kinderen uit Middelburg & een uit Delft, met schipper H. ten Heuvel, tevens gaf ik Hun Edachtb kennis, dat den Heer Ameshoff over de gemaakte kosten ad f 3-72½ zoude disponeeren order den Heer C.C.V. van Boetzelaar, welke traitte dan ook behoorlijk door die Regeering is voldaan.
Ik vertrouw zoo veel in mij was, aan het verlangen van UWEG te hebben voldaan, terwijl ik door deze in de gelegenheid ben UWEG van mijne bijzondere hoogachting te verzekeren & de eer heb te zijn,
Uw Dienaar,
J.J. Hupscher
Op de brief is aangetekend dat hierover op 24 oktober 1828
is geschreven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken. Die brief
moet in invnr 350 (daarvan zijn geen scans) zitten, maar die heb
ik niet bekeken, want daarin zal slechts het bovenstaande
overgebriefd zijn.
Gijsbertus van Merkum staat als Merkom met weesnummer 1576
in het register van het derde gesticht te Veenhuizen met
invnr 1572. Daar staat dat hij op 22 augustus 1825 in
Veenhuizen is aangekomen en dat hij op 24 november 1828
het kinderetablissement met ontslag weer verlaat. Dat is veel te
jong voor een regulier ontslag, dus dat betekent dat er familie is
die zich over hem ontfermt.
Wie wil weten hoe dat zit kan gaan zoeken in de
brieven waarin 'G(ijsbertus) van Merkum' voorkomt.
Zie voor een overzicht van stukken over weeskinderen in Veenhuizen deze pagina.