Een jaar na die grote groep, op dinsdag 13 april 1824, komt er een na-zending van drie kinderen. In invnr 1370 (daarvan zijn geen scans) bevindt zich een aankomststaat. Een fragment daaruit met de namen:
Van deze drie volgen we op deze pagina Cornelis (of Kornelis) de
Vogel. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want er is nog een
koloniebewoner die Cornelis de Vogel heet. Die komt niet uit
Tholen, maar uit Goedereede op het eiland Goeree-Overflakkee.
Informatie over hem en zijn zus en broers staat op deze pagina.
Later komt er ook een familie Vogel op de kolonie, maar dat is
een paar jaar nadat Cornelis vertrokken is en die hebben allemaal
erg joodse voornamen dus daar kan geen verwarring over ontstaan.
Wilhelminaoord
Hier gaat het over Cornelis de Vogel, geboren 22 januari 1813 te
Tholen als zoon van Cornelis de Vogel en Dina Heijman, die 13
april 1824 aankomt in de koloniën en van wie ergens vermeld wordt
dat hij op de kolonie werkzaam is als 'koewachter'. Dat zal
tijdelijk zijn, want dat is werk voor jonge jongens, niet voor
jongvolwassenen.
Volgens bovenstaande aankomststaat wordt hij ingedeeld in kolonie
Wilhelminaoord (dan nog kolonie 4, later kolonie 2) op hoeve 53.
Dat is tegenwoordig kadastraal Noordwolde D 249, Westvierdeparten
8 (de kolonistenwoning is afgebroken en er staat nieuwbouw op die
plek), coördinaten 52.86920 en 6.14757.
Volgens de aankomststaat wordt hij ingedeeld bij Van Dist, maar Van Dist ken ik niet. Ze zullen bedoelen:
● Antonie van Diest, volgens de kolonieadministratie
geboren 14 september 1784, gewezen sappeur bij de 15e Afdeling
Infanterie, in de kolonie Wilhelminaoord geplaatst dankzij de
provinciale commandant van de provincie Antwerpen, aangekomen 22
april 1823 met echtgenote, zoon en dochter. Met die dochter is
later wat loos, genoemd op pagina 36 van De strafkolonie.
Hoe lang Cornelis de Vogel bij Van Diest blijft is niet bekend,
omdat er van Wilhelminaoord geen stamboeken bewaard zijn gebleven
van vóór 1 juli 1825. In het op die datum opgemaakte stamboek,
invnr 1352, staat hij op scan 11 (zie helemaal bovenaan de pagina
hoe de scans te bereiken zijn) op hoeve 26 van Wilhelminaoord. Dat
is tegenwoordig kadastraal Noordwolde D 248, Westvierdeparten 10
(de kolonistenwoning is tussen 1890 en 1928 al afgebroken en er
staat nu nieuwbouw), coördinaten 52.86840 en 6.14561.
Hij is dan ingedeelde bij het gezin van een andere kolonist:
● Thomas Baas, volgens de kolonieadministratie geboren 30
augustus 1771, in de kolonie geplaatst door de subcommissie Goes,
aankomst met zijn gezin op 22 juli 1821.
Dit is een blijkbaar sterk gezin dat het ook zonder een ingedeelde
wel redt, want op de
zitting van de Kleine Raad van zaterdag 25 november 1826
besluit die kleine raad:
Cornelis de Vogel, ingedeeld bij Thomas Baas in kol. N2, hoef N26, welk huisgezin zonder weezen zeer goed bestaan kan, en hem als het ware tot de werkzaamheden niet noodig heeft, te mogen doen indeelen bij de wed. Spruit, op Willemsoord, hoef N60.
Dit huisgezin bestaat slechts uit moeder en twee kinderen, en de bij haar ingedeeld geweest zijnde weesmeid Antje van Wijk, is onlangs met ontslag van de kolonie gegaan.
Willemsoord
Volgens het stamboek wordt die overplaatsing pas op 30 december
1826 gerealiseerd en dan vertrekt de bijna 14-jarige Cornelis de
Vogel uit de kolonie Wilhelminaoord om er nooit meer terug te
komen en vestigt hij zich in de kolonie Willemsoord. Hij staat op
scan 23 van het stamboek met invnr 1358 als ingedeelde op hoeve 60
van Willemsoord. Dat is tegenwoordig kadastraal Steenwijkerwold B
146, Koningin Wilhelminalaan 24 (daar staat nu een aangepaste
kolonistenwoning), coördinaten 52827635 en 6.067414.
Hij woont dan bij:
● Trijntje Versloot, werduwe van Gerrit Spruit, geboren
23 mei 1774. Ze is op 8 juni 1820 met echtgenoot Gerrit Spruit en
hun kinderen aangekomen in de kolonie Willemsoord, zie op deze pagina bij wat
dan nog hoeve 47 is (per 01-06-1825 hernummerd in 60). Gerrit
Spruit overlijdt 30 november 1823 en Trijntje Versloot blijft
achter met twee kinderen, zodat er inderdaad wel wat versterking
bij kan.
Hier blijft Cornelis de Vogel lang wonen. De inschrijving loopt
door in het stamboek met invnr 1359 op scan 15.
En in het stamboek met invnr 1360 op scan 60.
Er komt pas een eind aan na zevenenhalf jaar als Trijntje Versloot de benen neemt. Dat wil zeggen, ze gaat samen met haar enige nog thuis wonende zoon twee weken met verlof en op 15 juni 1833 wordt geconstateerd dat ze daarvan niet terug is gekomen.
Veel heen en weer
Op diezelfde datum, 15 juni 1833 dus, begint Cornelis de Vogel aan
een reeks snelle overplaatsingen. Hij gaat eerst naar de
huisverzorger Cornelis Andries Smith op hoeve 51 van Willemsoord,
ook het stamboek met invnr 1360 scan 51. Hoeve 51 is tegenwoordig
kadastraal Steenwijkerwold B 96, Steenwijkerweg 143 (er staat nu
een aangepaste kolonistenwoning), coördinaten 52.82780 en 6.05962.
Al op 1 augustus 1833 gaat hij al weer terug naar hoeve 60 waar dan de kolonist Adrianus Schreuder uit Leeuwarden woont. Ook invnr 1360 scan 60. Zie voor de locatie hier boven.
Op 22 februari 1834 wordt hij overgeplaatst naar hoeve 115. Nog
steeds invnr 1360, nu scan 115, bij kolonist Leendert Verhagen.
Hoeve 115 is tegenwoordig kadastraal Steenwijkerwold B 249,
Generaal van de Boschweg in De Pol (de woning is tussen 1866 en
1872 afgebroken0, coördinaten 52.826935 en 6.080568.
Hij gaat met dat gezin mee als ze op 7 juni 1834 verhuizen naar
hoeve 28. Zelfde stamboek scan 29. Hoeve 28 is tegenwoordig
kadastraal Steenwijkerwold A 176, Steenwijkerweg 198 (daar staat
nog een kolonistenwoning), coördinaten 52.822255 en 6.064276.
Maar al op 28 juni 1834 gaat hij over naar hoeve 14. Zelfde
stamboek scan 15, bij kolonist Sjouke Sipkes Heemstra. Hoeve 14 is
tegenwoordig kadastraal Steenwijkerwold A 168, Steenwijkerweg 210
(daar staat nu een aangepaste kolonistenwoning), coördinaten
52.816158 en 6.070215.
Al op 12 juni 1834 gaat hij naar hoeve 7, zelfde stamboek scan 8,
bij kolonist Johannes van Kesteren. Hoeve 7 van Willemsoord is
tegenwoordig kadastraal Steenwijkerwold B 285, Steenwijkerweg 199
(dat gebied heet Witte Paarden, de kolonistenwoning is afgebroken
en er staat nieuwbouw op het perceel), coördinaten 52.81280 en
6.07415.
Ontslag
Die inschrijving loopt door in het stamboek met invnr 1361 scan 8
en daar staat dat hij op 13 juli 1835 ontslagen wordt. Volgens de
'Naamlijst der in 1835 ontslagene kinderen met vermelding van
derzelver bestemming', invnr 167 scan 551, is hij dan 'dienstbaar
bij den boerenstand, aan de ...' En hier was ik het spoor even
bijster. Zie de afbeelding:
Ik dacht dat daar stond 'Rondelles' en ik had geen flauw idee wat
daar mee bedoeld werd. Tot Wanda van de vereniging ’t Fledder
Kerspel mij er op wees dat die eerste 'l' ook een 'b' kon zijn en
dan staat er 'Ronde bles' en dat snijdt wel hout want dat is een
buurtschap nabij Willemsoord.
Hij blijft dus in de buurt en dat wordt bevestigd door het feite
dat hij op 15 juni 1843 trouwt te Steenwijkerwold.
De eerste kinderen worden daarna te Noordwolde geboren, dus ik
neem aan dat ze in het huttendorp ten zuiden van die plaats
woonden. Als er in 1847 een kind geboren wordt te Tholen, waar het
gezinnetje dan blijkbaar verblijft, toont Cornelis met een zeer
fraaie handtekening dat het koloniale onderwijs tot goede
resultaten heeft geleid (met dank aan Jaap de Boer).
Tot (voorlopig) slot
Vanaf 1829 heeft iedereen die op contract geplaatst is, dus ook
Cornelis de Vogel, een B- nummer (de 'B' van bijzonder contract)
en dat is B894. Op dat nummer staat hij ook in het register van op
contract geplaatsten, invnr 1389 scan 292, maar de enige nieuwe
informatie die daar uitkomt is dat hij op stamlijst 146 staat en
die stamlijsten zijn niet bewaard gebleven.
Wellicht wordt deze pagina later nog aangevuld met informatie
over zijn verblijf in de kolonie. Die informatie zou zijn te
krijgen via de door vrijwilligers geïndexeerde ingekomen post van
de Maatschappij van Weldadigheid. Ga naar Drents Archief, kies 'Uitgebreid zoeken',
kruis het vakje 'Correspondentie MvW' aan en vul de naam Cornelis
de Vogel in. (daarna moet dus wel die Cornelis de Vogel uit
Goedereede eruit gefilterd worden)
Ik kan alvast melden dat invnr 155 scan 254 meldt dat hij
belijdenis heeft gedaan en is aangenomen als lidmaat van de
hervormde kerk en dat invnr 155 de scans 344-345 correspondentie
over zijn mogelijke ontslag bevat.