Present
de Heer Visser, President
de Heer Bersma,
de kolonist Gutsloo, Gemeensman
de kolonist Hoffman, Gemeensman
de kolonist Zwier, Gemeensman
en van Wolda, secret.
Zijn gelezen, de processen verbaal:
A van den raad van toezigt van Willemsoord, kol No 3, in
dato 18e en 27 dezer maand, betrekkelijk de navolgende personen
1 De wed. Zwaan, beschuldigd van eenige aardappelen tot
dagelijks gebruik gerooid te hebben op een stuk land, waar zij
niet rooijen mogt
2 De huisvrouw van Drevers, welke hier en daar uit hare
aardappelen stammen gerooid zoude hebben in plaats van zich alleen
te bepalen tot dien hoek welke haar ten dien einder voor de
consumptie was aangewezen.
3 De kolonist Staal, verdachtig gehouden van niet eerlijk
gehandeld te hebben met de aflevering zijner verbouwde rogge, daar
dezelve eenige schepels minder had afgeleverd dan het tantum,
waarop hij getaiexeerd was geworden
4 Den bij de wed Simons ingedeelde wees Johannes
Hombroek, oud 15 jaren, en deszelfs broeder
5 Nicolaas Hombroek, oud 13 jaren ingedeeld bij de wed
Broekman, welke beide heden zomer met verlof naar hunne
geboortestad Dordrecht gegaan zijnde, door hunne familie
opgehouden en voor eenige dagen te rug gekomen zouden zijn.
6 Den bij Kok op de Halle ingedeeld geweest zijnde
wees Jacobus van den Heuvel, oud 15 jaren voor
verscheiden weken uit de kolonie gedeserteerd en thans door eenen
wijkmeester te Eesveen wedergevonden zijnde.
7 Jannesje Steunenbrink, oud 34 jaren, ingedeeld bij Jan
Rachius, en beschuldigd van zwanger te zijn.
B van den raad van toezigt van Wilhelminaoord kol No 2,
dato 26 dezer.
8 De huisverzorgster de wed Westhoff, uit de westvierden
parten aangeklaagd van uit 75 roeden lands, bepoot met aardappelen
de beste stammen uitgerooid en in de huishouding opgegeten te
hebben, in plaats van zich te bepalen bij die, welke haar door den
wijkmeester waren aangewezen. En eindelijk
C van den raad van toezigt van kol No 1, de dato 27
dezer omtrent:
9 Den huisverzorger Buis. Deze zoude dan op 23 dezer 2½
emmer of ruim een schepel rogge te Vledder verkocht hebben
voor 28 stuivers en bij die gelegenheid, voor een gedeelte van dat
geld jenever gekocht en gedronken hebben.
Al deze leden aangezegd en alhier gecompareerd zijnde, zijn
dezelve één voor één voor den raad geroepen, en bleken hunne
eigene getuigenissen, op de vragen, hun, door den Heer President
gedaan, te zijn, als volgt.
De wed Zwaan en de huisvrouw van Drevers hadden
eenige aardappelen uit een ander stuk gerooid, dan tot haar
gebruik was aangewezen, met geen ander oogmerk dan om spoediger
gedaan en in de huishouding te zijn.
Hadden zij geweten, dat de Direktie der kolonien daar zoo veel
tegen had, zij zouden het niet gedaan hebben, ook waren er geene
aardappelen gerooid dan voor de menage noodig was geweest.
Staal had hoegenaamd geen rog verkocht of weggemaakt, maar
volgens zijn zeggen alles ingeleverd wat er uit gedorschen was
De beide weezen Johannes en Nicolaas Hombroek
zouden op hunne tijd weder te huis gekomen zijn, zoo niet hunne
familie hen had opgehouden
Jacobus van den Heuvel had het te voren bij Kok
goed gehad, was toch weggeloopen, en had sedert bij eenen boer te
Eesveen als schaapherder gediend
Jannesje Steunbrink was zwanger van eenen jongeling uit het
oude Steenwijkerwold
De wed. Westhoff had uit 75 roeden lands de beste
aardappelen uitgerooid, doch met geen ander oogmerk dan dezelve in
de huishouding te gebruiken
En eindelijk. De huisverzorger Buis, had de boven
opgenoemde rog verkocht met het oogmerk om voor dat geld een
tonnetje te koopen, hoewel hij ook bij die gelegenheid een half
oort jenever gekocht en gedronken had.
Hierop in den raad overwogen zijnde:
a Het belang van den Maatschappij en de
huishoudingen zelve, dat zij, gedurende de aardappelentijd zich
alleen houden aan het rooijen van dat stuk, het welk hun daartoe
wordt aangewezen.
b Dat het niet inleveren der rog van kolonist
Staal niet genoegzaam bewezen is, om daarover met zekerheid
te kunnen oordeelen en besluiten
c Dat uit den brief der Sub Kommissie van Dordrecht
blijkt, dat de beide broeders Hombroek door derzelve
familie buiten hunne schuld zijn opgehouden.
d Dat de huisverzorger Buis bekend is voor een man
die gaarne sterke drank gebruikt en zulks noodwendig op de bij hem
ingedeelde weezen nadeelig moet werken
e Dat Jacobus van den Heuvel insgelijk van geene
gunstige zijde bekend is, en
f Dat het ontuchtige leven van Jannes Steunenbrink
genoegzaam bekend is.
Is na bevonden te zijn, dat de gevoelens der leden van den raad,
in alle deele met elkanderen overeenstemmen, overeenkomstig de
wetten en reglementen der Maatschappij,
Besloten:
1. Aan de huisgezinnen, de wed Westhoff, Drevers
en de wed Zwaan, gedurende de aanstaande winter 1/6
aardappelen minder te doen verstrekken dan naar gewoonte.
2. Johannes en Nicolaas Hombroek voor 4 etmaal te
doen opsluiten in de koloniale cachot en hen te waarschuwen,
zich nimmer weder op die wijze te laten verleiden.
3. De huisverzorger Buis met vrouw en kind en beide weezen
Jannesje Steunenbrink en Jacobus van den Heuvel te
condemneren naar de Strafkolonie Ommerschans
4. Den roggeoogst van den kolonist Staal, door
middel van getuigen, aanstaande zaterdag nader te onderzoeken en
dan naar bevind van zaken te handelen
En zal bij afschrift dezes, hiervan worden kennis gegeven aan de
Permanente Kommissie der Maatschappij van
Weldadigheid.
Voor extract conform,
De Direkteur der Kolonien
Visser
Notities bij het zittingsverslag