Raad van Policie en Tucht in de Gewone Kolonien op

den 10e December 1838


Klein beetje transcriptie, meeste (cursief) samenvatting.

Het lid van de raad Ten Broeke is door andere bezigheden verhinderd

Wordt gelezen een proces-verbaal van de Raad van toezigt van kolonie No 1, van den 6e dezer maand, houdende beschuldiging tegen

de bestedeling G. van Heusden, wegens dronkenschap.
Den beschuldigde binnengeroepen zijnde, bekent hij zijn misdrijf, gevende daarbij te kennen, dat de geringe hoeveelheid sterke drank welke hij gebruikt had, hem geen nadeel zoude gedaan hebben, zoo hij niet den gehele dag zonder eten ware geweest.
--> 3 dgn strafkamer

- zelfde procesverbaal: kolonistenkinderen  Gabe Sikkes Hoekstra (K1H54, 15 jaar), Jan van der Hoef (K1H60, 14 jaar) en Laurens Augustijn (K1H52, 16 jaar), 'ongehoorzaamgeid en onbescheidenheid in de katoenfabriek van een der koloniale woningen, gepleegd tegen den adsistent Cristiaan Verhoeks (K1H44). De beschuldigden binnengeroepen zijnde, willen zij zulks ontkennen, zijnde de Raad echter genoegzaam van hunne schuld overtuigd'. --> 8 dgn strafkamer

Voorts wordt in hetzelfde proces-verbaal gelezen de beschuldiging tegen den kolonist H. Havermans, wegens dronkenschap ten gevolge waarvan hij van de draaibrug in het water zoude zijn gevallen.
De beschuldigde binnengeroepen zijnde, verklaart hij niet dronken te zijn geweest, en geeft daarbij te kennen, dat hij alleen door een ongeluk uit hoofde de draai niet goed gelegen had, hetwelk hij bij den avond niet had gezien, daar van afgevallen was.
--> Ernstige vermaning.

- zelfde procesverbaal: Poulus Heerema (K1H49, 23 jaar), 'zonder bekomen verlof de kolonien verlaten, doch zes dagen daarna vrijwillig is teruggekomen'. Hij moest zijn besteders over geldzaken spreken. De Raad geeft meerdere verzachtende omstandigheden --> ernstige vermaning.


Nav raad van toezicht van Wilhelminaoord van 28 november:

- kolonist Frederik Lodewijks (k2h6), verregaande onbescheidenheid en beledigende uitdrukkingen omtrent onderscheidene koloniale ambtenaren. Hij heeft berouw. --> 6 dgn strafkamer



Nav raad van toezicht van Wilhelminaoord van 8 december:

- kolonistenzoon Klaas Kraan (K2H12, 19 jaar), 'welke zich buiten toestemming van de Directie in de nabijheid van de kolonie als speelman in een herberg had begeven'. Hij had gedacht het 'alleen niet op zondagen, dan wel op andere festdagen te mogen doen'. Volgens de Raad moet bekend zijn 'dat aan de kolonisten verboden is, zich ten allen tijde te onthouden, om buiten de kolonie te gaan spelen' --> 3 dgn strafkamer

- Jacobus Brandenburg (K2H6, 14 jaar), 17 september naar zijn familie gegaan, en 6 december door een geregtsdienaar teruggebracht. De Raad komt er niet uit of de bepaling dat alleen kolonistenkinderen boven de 16 naar de OS gaan ook voor bestedelingen telt, dus of onbepaalde tijd Ommerschans of opsluiting strafkamer.



Nav raad van toezicht van Willemsoord van 8 december:

- kolonist Theodorus Josephus Sprang (K3H125), wegens luiheid en dronkenschap. Sprang komt niet opdagen. --> Gezin naar Ommerschans



Mededeling President:

- Hendrik F. Wirtz (K3H28, 17 jaar), gedeserteerd en door een geregtsdienaar teruggebragt van Oudewater, is al naar de Ommerschans.



Nav Proces verbaal van Raad van Tucht van de Ommerschans van 22 november:

bestedeling Hendrik Adrianus Schepman (k1h21), 20 oktober gedeserteerd en 20 november in de Ommerschans binnengebracht.


Bijlage 1: Raad van toezicht van Frederiksoord 06-12-1838


Raad van toezigt gehouden in Kolonie no  1.

Donderdag 6 December 1838

Alle leden zijn tegenwoordig.

Achtereenvolgens worden voorgeroepen

De bestedeling Gerardus van Heusden, die in den avond van den 26 November ll. den adjunct directeur in eenen beschonken toestand is ontmoet.
Hij brengt tot zijne verschooning in, dat dien geheelen dag te Noordwolde turf had gelost en des avonds, bij het naar huis gaan, bij den kastelein L. Fonk (of Senk) niet meer dan twee borrels jenever heeft gedronken, die hem, toen hij  weder buiten is gekomen, door de toenmalige koude en doordien hij desmiddags niet gegeten had, heeft bevangen.

Christian Verhoekx loopende adsistent bij de katoenweverij, als aanklager van de kolonistenzoonen Gabe Hoekstra, Jan van den Hoef en Louwrens Augustijn, katoenwevers in hoeve nr 69, oud 15, 14 en 16 jaren,
die hem Verhoekx reeds vroeger en laatstelijk op 28 november ll. toen hij hun werk is komen nazien met verwenschingen en onbescheidene uitdrukkingen hebben bejegend waarvan de wijkmeester J. Uhl getuige geweest is.
De huisassistent Gabe Hoekstra meermalen om dergelijke zaken voor den raad geroepen, is ook hier weder als de voornaamste drijfveer te beschouwen. De beschuldigden die hierop gehoord worden weten weinig in te brengen.

Maartje Zwaan, oud 18 jaren ingedeelde bij de weduwe van Anker, als getuige in de zaak van den kolonist H. Haverman, beschuldigd van in den avond van 12 november jl beschonken geweest te zijn,
tengevolge waarvan hij van de draaibrug bij Kramer in het water is gevallen en Maartje Zwaan welke tegelijkertijd met hem op de brug was in zijnen val heeft medegetrokken,
Maartje getuigt dat zij des avonds met Haverman en diens vrouw van de kastelein H. Roemer is gekomen waar muzijk gespeeld werd dat zij door Havermans is mede in het water getrokken doch dat hij volkomen nuchteren was.
De gezegden van Havermans die gehoord wordt stemmen hiermede overeen; de kolonisten Hofman, Veldbrugge en van den Hoef noemt hij als getuigen.

Paulus Heerema, bestedeling oud 23 jaren die op 15 november ll zonder verlof de kolonie heeft verlaten en den 21 daaraanvolgende weder vrijwilig is teruggekomen
Hij voert aan op zijn gedaan verzoek in den kleine raad geen verlof te hebben kunnen bekomen en daar hij noodwendig zijne besteders had te spreken over geldzaken hem betreffende is hij toen zonder verlof tot dat einde naar Amsterdam gereisd. Hij zegt in het bezit te zijn van een bewijs van zijne uitbesteders, dat zij in zijn ontslag uit de kolonien toestemmen.

Aldus gedaan in de raad als boven


Bijlage 2: Raad van toezicht van Wilhelminaoord 28-11-1838


GEEN transcriptie


Bijlage 3: Raad van toezicht van Wilhelminaoord 08-12-1838


Niet gevonden


Bijlage 4: Raad van toezicht van Willemsoord 08-12-1838


GEEN transcriptie


Bijlage 5: Raad van tucht van de Ommerschans 22-11-1838


GEEN transcriptie


BRON:
Drents Archief, toegang 0186, invnr 1616

Notities bij het zittingsverslag