Tucht in de vrije koloniën (Frederiksoord, Wilhelminaoord, Willemsoord) 1841-1842



In 1841 zit een gat, van 6 maart tot 3 juli, waar waarschijnlijk een zitting mist. In de doos 1616 zit die niet, als het zittingsverslag bewaard is gebleven moet die ergens in de post zitten.

De soms vermelde meisjesnamen van kolonistenvrouwen en de soms vermelde woonplekken van diverse betrokkenen danken we aan Jan de Lange van het Drents Archief.
Over die woonplekken: K1 = kolonie 1 (Frederiksoord), K2 = kolonie 2 (Wilhelminaoord) en K3 = kolonie 3 (Willemsoord) en H staat voor het hoevenummer volgens het stamboek. Nummers met een 'b' erachter zijn normaliter wijkmeesterwoningen (zonder landje eromheen).
Die meisjesnamen en woonplekken staan hieronder als er een volledige transcriptie van de tuchtraad is, anders staan ze in de samenvatting ervan.

Opvallend is het grote aantal conflicten in de katoenweverijen. De schuren achter een aantal strategisch geplaatste hoeves zijn ingericht als 'katoenschuur' of 'katoenweverij'. Met name veel jongeren hebben blijkbaar niet zo'n zin hun jonge leventje daar door te brengen en diverse assistenten hebben veel moeite enig gezag te hebben.



Zitting
Betrokkenen
Transcripties
02-01-1841
● Kolonist Adrianus Geurtse (K1H15): dronken. Vrijspraak wegens overlijden vrouw. Getuige kolonist P. van der Windt.
● Kolonist Willem van der Boor (K1H54): diefstal timmermansgereedschappen en hout.
● Kolonistendochters Elisabeth F. de Vos (K1H48), voorkind van Kolonist Verbeek, en Cornelia Augustijn (K1H52): belediging loopenden adsistent Gijsbertus Verhoeks (K1H44).
● Kolonist Joseph Maillij (K2H89): mest weggenomen.
● Ruurd Bloksma, ingedeeld bij de Weduwe Lensink (K2H71): zonder bekomen verlof naar Sneek.
● Kolonist Johannes Inpijn (K2H40): mishandeling van Jan  Dubois, ingedeeld bij G. Beun (K2H49) omdat hij hem met slijk gegooid had. Wond verbonden door wijkmeester Keijzer..
● Kolonist Klaas van Leeuwen (K2H42): dronken, omdat 'de koude hem had bevangen'.
● Kolonist Johan Fr. Adolf Schnoor (K2H38): menigvuldig huiskrakeel met zijne vrouw. Genoemd onderdirecteur Idserda.
● Kolonist Hendrik Jaspers (K3H96): wilde voerstroo verkopen aan de landbouwer J. Kremer wegens schuld bij winkelier Kientz. Ontdekt door wijkmeester Jan Klijzing (K3H72b).
● Ingedeelde Jacobus Johannes Koolen (K3H11): slaan vrouw van kolonist Van Marle waar hij is ingedeeld.
● Ingedeelde Pieter Wijnand Smit (K3H57): diefstal ijzer uit de fabriek.
● Kolonistenzonen Bernardus Klaassen (K3H123), Aäron en Jacob Nord (K3H49), en Barend Matteman (K3H122): bremtakken weggehaald.
Volledige transcripties van raad van politie en tucht en raden van toezicht Frederiksoord, Wilhelminaoord en Willemsoord.
06-03-1841
Bevindt zich NIET in de doos met tuchtverslagen, maar tussen de ingekomen post, invnr 241 de scans 272-282 voor de Raad van Politie en Tucht en voor de raden van toezicht de scans 208-213.

● Kolonist Aanhout (K3H150) heeft stro verkocht te Steggerda.
● Kolonist Fries (K3H126) heeft turf van de Maatschappij ontvreemd.
● Kolonist Kleijnee (K3H5) misbruik van sterken drank.
● Ingedeelde J. Andro, ingedeeld bij de Wed. van der Weerd (K3H27) verkoop van een hemd.
● Ingedeelde Lijsbeth Booser, oud 25 jaren ingedeeld bij de Wed. Logeman (K3H132), weggelopen, uit Stavoren terug gebracht.
● Kolonistendochter Wilhelmina Molenkamp (K3H71), van verlof achtergebleven.
● Kolonistenzoon Hendrikus Kok (K3H86), zonder toestemming in het huwelijk getreden.
● Kolonistenzoon Johannes Geijtenbeek (K3H65) en kolonistendochter Hiske Attes (K3H17), onzedelijk verkeer met elkander.
● Kolonistenzoon Antonie Theodorus Aukes (K1), heeft de hond van den timmerbaas Knol opgehitst tegen de ingedeelde Breslen (hond wordt afgemaakt).
● Ingedeelde Johannes Oudenbroek (K1), heeft de assistent van de katoenweverij mishandeld.
● Kolonistenzoon Gerrit van der Hoef (K1) heeft de timmermansbaas beledigd.
● Kolonistenzoon L. Augustijn en ingedeelden P. Weiland en A. van Zijl (allen K1), bij de tapper H. Oostindiën te veel sterken drank gebruikt en daardoor de dienstmeid van de Secretaris (= Van Marle) beledigd.
● Kolonist Pieter Hentz (K1), verzet tegen de smidsbaas L. Faber, door weigering van werk.
● Kolonistendochter Maria Cornelia la Tour, belediging fabrieksbaas Kolkers.
● Kolonistenkinderen Neeltje en Christiaan Broekhuizen en Jan en Matthijs van Roijen (allen K1): baldadigheid aan de woning van kolonist J. Nieuwenhuis.
● Kolonistenzoon Klaas Hoekstra (K1) en kolonistendochter Lamberta van Limbeek:(K1) onzedelijke verkering.
● Kolonistenzoon Cornelis van Puffelen (K1), ongehoorzaamheid tegen fabrieksbaas Kolkers.
● Ingedeelde Andries Johannes Sjoert (K1): onbehoorlijk gedrag tijdens catechisatie.
● Ingedeelde Guillaume Cornelis Morees is wegens desertie al op de Ommerschans.
Volledige transcripties van raad van politie en tucht en raden van toezicht Frederiksoord en Willemsoord.
03-07-1841
● Mededeling president: Franciscus Joh. Hazeloop, ingedeeld bij A. van den Brink (K1H85): desertie en al naar de Ommerschans gebracht.
● Gerrit en Jan van de Hoef (K1H60), Hannes Oostmeijer (K1H74), Anne Arends Kleijnman (K1H70), Gerrit de Vroeg (K1H57b), Gerrit Jan Nienkemper (K1H81), Arie Spoel en J. Verbeek: hout gestolen van de afgebroken woning van de winkelier Pieter Johan van Herpen. Ook genoemd de weduwe Olie (K1H51), Willem Olie, Toon Aukes, Tomas van Eek, kolonist Hendrik Godfried Range (K1H22), wijkmeester Uhl en timmermans baas H. L. Knol.
● Kolonistenzoon Frans Pelt (K3H79): belediging wijkmeester Jan Klijzing (K3H72b).
● Vrijboer Johannes de Nekker (K3H16): poging tot omkoping sectiebaas Klaas Lodewijk (K3H92).
● Johannes van Huizen (K3H100): rogge zoekgemaakt.
● Kolonist Barend van Putten en zijn dochter Grietje (K3H39) plus kolonistenzonen Paulus en Pieter Jansen (K3H56): diefstal van plaggen, volgens verklaring politieagent Andries H. Esveld en ambtenaar Hendrik Terweel uit Blesdijke.
● Ingedeelde Arie de Jong (K1H72) en de vrouw van Gosse Jager (K3H113): mishandeling adsistent der katoenfabrijk Abraham Jacob van Goor, volgens brief van fabrieksbaas Ten Broeke. Getuigen Meijer Nord en Salomon Nord.
Volledige transcripties raad van politie en tucht, raden van toezicht Frederiksoord en Willemsoord, verklaring politieagent Blesdijke en brief van fabrieksbaas Ten Broeke.
14-08-1841
● Mededeling president: Leonardus de Jong, ingedeeld geweest bij Paterelly (K3H149), desertie, al naar Ommerschans.
● Mededeling president: Aaltje Freerks Faber, N12bis, ingedeeld bij Alexis (K3H166), desertie, al naar Ommerschans.
● Mededeling president: Johannes Hendrikus Penning, voorzoon van de vrouw van Hermanus Krabbendam (K1H42): slecht gedrag, al naar Ommerschans.
● Huisgezin van Hendrikus W.A. Kemper (K2H64): verregaande oneenigheid.
● Kolonist Klaas van Haften (K2H76): brutaliteit en eigendunkelijke handelwijs.
● Kolonistenzoon Hermanus de Vries (K1H119): zonder verlof kolonie verlaten.
● Ingedeelde Sijmon Cornelis Smit (K1H6): kantschop verruild.
● Ingedeelde Anna Elisabeth Witsiers (K3H157): kleding verkocht.
● Kolonistenzoon Lodewijk Fellinga (K3H163): zonder verlof naar Leeuwarden om de koning te zien.
● Neeltje Flap, ingedeeld bij de weduwe Simons (K3H57): appelen uit den tuin van den winkelier Mattheus van der Ven (K3H25) ontvreemd.
● De vrijboeren Dirk Klaas de Vries, Broer van Belkum, Frans Broekhuizen, Jannes H. Nieuwenhuis, Eilke Bakema, Trijntje Jelles weduwe Gerritsma, Bernardus van Limbeek, Jan Minkman, Pieter Kramer, Johan Andries Smit en Wouter Jansen: rogge te laag afgemaaid en brem beschadigd.
Raad van politie en tucht deels transcriptie deels samenvatting, volledige transcripties raad van toezicht Wilhelminaoord en brief van vrouw Kemper. Geen transcripties raden van toezicht Frederiksoord en Willemsoord.
25-09-1841
● Mededeling president: Willem Eigendaal ingedeeld bij kolonist Damer (K3H640): desertie, is al naar de Ommerschans.
●  Mededeling president: Johannes Philippus Ocs, ingedeeld bij Horst (K2H30): desertie, is al naar de Ommerschans.
● Kolonistendochter Klaasje van Putten (K3H39): desertie.
● Gijsbert, Mathijs en Jan van Roij, voorkinderen van de vrouw van kolonist G van Schrevendijk: gevochten met Adriana en Johannes Jacobus Penning (K1H42), voorkinderen van de kolonist Krabbendam. Ook genoemd dochter van Hentz, Cornelia Penning, zoons van Broekhuizen, Arie Penning, Christiaan Verhoeks.
● Kolonist Havermans: herhaalde dronkenschap.
● Ingedeelde Jacob Toornstra en kolonistenzoon Pieter Bakker: appels gestolen uit de tuin van onderwijzer Uhl.
● Ingedeelde Johannes Gerardus (of Gerardus Johannes) van Heusden (K1H5): zonder verlof kolonie verlaten.
● Kolonistenzoon Antonie Aukes (K1H72): appels gejat uit de tuin van timmerbaas Knol.
● Teuntje van Kooten (K1H103), voordochter van kolonist Jacob Evers de Jong, en Teunis Nieuwenhuis (K1H39), onzedelijke omgang en zwanger.
● Kolonist Joseph Mailly (K2H89), stoppels omgespit.
● Kolonistengezin Evert ten Dulk ( K2H59), armoedig zootje.
● Kolonistendochter Aletta Margaretha Eilders (K2H11) en kolonistenzoon Cornelis Vermeeren (K2H32): gevochten.
● Jan van Leeuwen (K2H93), Cornelis Toepoel (K2H46), Johannes Dubois (K2H49), Jan en Frederik Leonhardt (K2H50): appels stelen en hek ontwricht bij de landbouwer Klaas Jans, te Buil(?).
● Kolonistenzoon Johannes Lagcher (K2H19). appels van onderwijzer Uhl gestolen.
● Kolonistenzoon Hendricus Johannes van Olphen (K2H92): zonder verlof naar Steenwijk geweest.
● Johannes Jacobus Elmers (K2H10): aardappelen verkocht.
Raad van politie en tucht deels transcriptie deels samenvatting, gedeeltelijke transcripties raden van toezicht Frederiksoord en Wilhelminaoord, geen transcriptie raad van toezicht Willemsoord.
20-11-1841
Dit zittingsverslag bevindt zich in invnr 523 bij de post van 6 januari 1842 N7

● Kolonist A. Geurtsen, dronkenschap
● Reintje Muizer voordochter van de Wed: Ruiter, zwanger van de bestedeling Jan Gommers, ingedeelde bij de Weduwe Jaspers

rest nog niet overgenomen van de transcripties.





Volledige transcripties Raad van Politie en Tucht, Raad van Toezicht Frederiksoord (2 maal), Raad van Toezicht Wilhelminaoord, verklaring spinbaas Kolkers, Raad van Toezicht Willemsoord, brief directeur der koloniën en besluit permanente commissie.
23-12-1841
Van de Raad van politie en tucht van 23 december 1841 is (nog) geen verslag teruggevonden, er zijn in invnr 1616 alleen raden van toezicht. Volgens de aantekeningen van Jan de Lange van het Drents Archief spelen daarin de volgende zaken:
● Cornelis van der Berg (K1H83) en Cornelia Johanna Farenkamp (K1H83): onzedelijke omgang vóór het huwelijk.
● Cornelis Broekhuizen (K1H38) en Matthijs van Rooij (K1H116): mishandeling Carel Christiaan Hensbergen (K1H36b). Getuigen: Jan Kremer (K1H61b), Frederik Kremer (K1H61b) en Gerardus van Heusden (K1H35).
● Jan Smits (K1H23), Johannes Oudenbroek (K1H22) en Dirk Klaver (K1H17): verdacht van mishandeling.
Geen transcripties
12-02-1842
● Jacobus de Nekker, Cornelis Keijzer en Jan Spel: bommem gekapt.
● Kolonist Pieter Middelham (K3H100): verkoop van oude ramen. Genoemd timmerbaas Mulder.
● Kolonist Jan Bouwman: spullen naar de bank van lening gebracht (krijgt vervolg op 27-04-1842),
● Cornelis Nicola heeft broekjes voor de kinderen van de lakens laten maken.
● Kolonistendochter Maria Beun: onzedelijke omgang met Arie Hogendijk, voorkind van de vrouw van kolonist Raaphorst.
● Kolonistendochter Johanna Beun: onzedelijke omgang met Hendrik Toepoel.
● Kolonistenzoon Pieter van den Sluis: desertie.
● Kolonistenzoon Johannes Machiel Kemper: desertie.
● Kolonistenzoon Christoffel Vogelzang: mishandelen met slagens Maria Rosina Steenmetz, voorkind van kolonist Van Os. Getuigen: Adriaan van Dalen en Johannes Lagcher.
● Ingedeelde Louis Adrianus Fransciscus: achtergebleven van verlof.
● Cornelis van den Berg en echtgenote Cornelia Joh. Wilh. Farenkamp: onzedelijke omgang voor hun huwelijk.
● Kolonistenzonen Cornelis Broekhuizen en Matthijs van Rooi: mishandeling kolonistenzoon Carel Christiaans Hensbergen.
● Ingedeelden Johannes Oudenbroek en Jan Smits, en kolonistenzoon Dirk Klaver: ingooien ruit van de school.
● Kolonistenzoon Auke de Vries en kolonistendochter Adriana Penning: zonder verlof naar Ommerschans gegaan.
Raad van politie en tucht deels transcriptie deels samenvatting,volledige transcripties raden van toezicht Wilhelminaoord (twee maal), geen transcripties raad van toezicht Willemsoord en brief Stads-Armbestuur Den Haag, gedeeltelijke transcriptie raad van toezicht Frederiksoord.
27-04-1842
Nav Raad van toezicht Willemsoord 26-04-1842:
● Kolonist Lammert Janz Kramer (K3H147): deken gekocht en buiten de kolonie verkocht → ernstige vermaning.
● Kolonistendochter Cornelia Pennink (K2H73): teruggekeerd na desertie twee jaar geleden → onbepaalde tijd strafkolonie.
● Kolonist Cornelis Nicola (K3H116): stelen kantschop van Elias Godschalk Pothuis (K3H108) → dubbele vergoeding. Getuige Jan van der Woude (K3H162).
● Kolonistendochter Wilhelmina Nicola (K3H116): aardappelen ontvreemd → 8 dgn strafkamer.
● Kolonist Jan Bouwman (K3H146): heeft kleding nog niet terug (vervolg van 12-02-1842).
● Kolonist Gerrit van Zwol (K3H145): brutaliteit tegen wijkmeester Hazeloop → 8 dgn strafkamer.
Nav Raad van toezicht Frederiksoord 26-04-1842:.
● Ingedeelde Dirk Pauw (K1H118): dronken → 4 dgn strafkamer.
● Kolonistenzonen Joost en Christiaan Broekhuizen (K1H38): belediging onderwijzer Martinus Uhl → 5 en 8 dgn strafkamer.
● Ingedeelde Anthonij Adrianus Oliemulder (K1H47): gereedschap gemaakt van hout van de Maatschappij → 8 dgn strafkamer.
● Kolonist Hendrik Godfried Rangen (K1H22): dronken → gezin naar OS.
● Ingedeelde Egbert van der Zande (K1H76): verkopen kleding → vermaning.
● Kolonist Volkert Siebolt (K1H76): verduisteren aardappelen → gezin naar OS.
● Kolonist Nicolaas Hoogmoed (K1H136): aardappelen verborgen om ze te ontvreemden → 8 dgn strafkamer.
● Kolonistenzoon Frederik Hentz (K1H61): ongehoorzaam tegen fabrieksbaas Kolkers → 4 dgn strafkamer.
● Vrouw van kolonist Klaassen (K1H133): uitschelden weduwe Goossens → 8 dgn strafkamer.
● Kolonist Pieter Landsbach (K1H117): bedreiging kolonist Jan Hendrik Horst (K2H30) → beide ernstige vermaning.
Nav Raad van toezicht Wilhelminaoord 25-04-1842:
● Kolonist Johannes Inpijn (K2H40): gezin het huis uitgezet → 3 dgn strafkamer.
● Kolonistenzonen Christiaan Vogelzang (K2H41) en Josephus Souverijn (K2H33): wederzijdse beledigingernstige vermaning. Met brief van de weduwe Vogelzang.
Mededeling President:
● Ingedeelde Hendr.Gijsberts de Jong (K1H112): desertie, is al op OS.
Miniem stukje transcriptie van raad van politie en tucht en van raad van toezicht Wilhelminaoord.
04-06-1842
● Kolonistendochter Dina van der Kleij (K3H97): desertie.
● Ingedeelde en eerste assistent in de weverij Cornelis Zuidgeest (K3H141): uitschelden tweede assistent in de weverij Abraham Jacob Goor voor dief..Getuige Hubrecht de Willinge (K3H149).
● Ingedeelde Jacobus de Vries (K3H128, 15 jaar oud): luiheid, slordigheid en liederlijkheid (doet beddegoed verrotten).
● Kolonist Gerrit Tjalling Gerritsma (K1H33): verzet tegen wijkmeester Jean Antoine Uhl. Getuige Geurt van de Hoef (K1H60).
Volledige transcripties raad van politie en tucht en raad van toezicht Willemsoord. Geen transcriptie raad van toezicht Frederiksoord.
30-07-1842
● Aaltje Braun, vrouw van kolonist G. de Vroeg (K1H57b): zonder verlof kolonie verlaten.
● Kolonist Petrus Hermsen: diefstal hakhout uit bos.
● Levina Lamare, weduwe de Ruijter (K1H6): diefstal aardappelen.
● Kolonistenzoon Jan Wibier: rogge-aren geplukt en uitschelden opziener Van der Boom/Boven. Getuige kolonist Klaver.
● Kolonist Pieter Landsbach (K1H117): 2 vreemden gehuisvest. Ook genoemd als overnachtingsadressen Coenrades, Impijn, De Bruin, Van DiestPerijn(?), de Vries, Leffef en Van Limbeek.
● Kolonist Cornelis van Ham (K2H14): stenen van zijn woning vervoerd naar een door hem gebouwde hut in de omgeving van de kolonie, waarin een zijner kinderen woont. Getuige timmerbaas Knol.
● Margaretha Kerkenaar, vrouw van kolonist L. Jansen (K2H24): verloftijd overschreden en zomaar dochter Antje Jansen meegenomen.
● Kolonist Cornelis van Ooijen (K2H53): verkopen van brood van zijn os aan Wiebe Hage, woonagtig in de hutten, en aan de vrijboer Burks, volgens verklaring van de vroeger bij hem ingedeelde IJsaac van Baarle, die tegenwoordig bij Van Essen ingedeeld is..
● Christina Jansen, vrouw van kolonist Friess (K3H161): directie beledigd door schelden. Betrokken wijkmeester van Agteren.
● Kolonist Balthazar Stork (K3H158): van verlof teruggebleven, maar zat toen als bedelaarskolonist in de Ommerschans.
● Bernardus Bergh, kleinzoon van Kolonist Molenkamp (K3H71), en kolonistenzonen Mens Hoen (K3H59) en Gerrit Zwak (K3H61): wortelen en peulen gestolen uit de tuin van de schrijver van de fabriek Baijlé.
Volledige transcripties raad van politie en tucht, raden van toezicht Frederiksoord (twee maal), Willemsoord en Wilhelminaoord.
03-09-1842
● Kolonistenzoon Peter Rutten (K3H105): rogge gestolen van kolonist Samson Jacob Winnink (K3H103). Getuigen Pothuis en vrouw van Van den Berg.
● Christina van Welsum (K3H69), weduwe van J.H.J. Jaspers: onzedelijke omgang met Jacob Jaspers, de broer van haar overleden man.
● Kolonistenzonen Mens Hoen (K3H59) en Lodewijk Kist (K3H13), en ingedeelde Johannes van Biezen (K3H36): verregaande baldadigheid op de straatweg..
● Ingedeelden Teunis Bleiker (K3H98) en Klaas Visser (K3H137) en kolonistenzoon Jan van Agteren (K3H141): luiheid en onwil in de katoenweverij.
● Kolonistenzoon Evert van der Hulst (K3H156): de adsistent der Katoenfabrijk F. Hartog in een grep gesmeten (K3H77).
● Ingedeelden Jan van Waalwijk (K3H128), Jacobus de Vries (K3H128) en Jan Berkenkamp (K3H27), en kolonistenzoon Adrianus Pelt (K3H79): slecht gedrag.
● Ingedeelde Gerardus Johannes L'Orme (K3H166): verregaande baldadigheid en ondeugd, de strafkamer afgebroken.
● Kolonistenzoon Jan Kist (K3H13): mishandeling Gerardus Baijle, zoon van den schrijver der fabrijk Baijle.
● Lambertus Pieter Teeuwe, voorzoon van den vrouw van Cornelis Bezuijen (K2H80): verregaande beledigingen van wijkmeester Willem Taatgen (K2H93b).
● Gabe Sikkes Hoekstra, voorzoon van de vrouw van W. van der Boor (K1H54): uitslaan rogge buiten het kleed.
● Jannetje van der Hoef, vrouw van kolonist G. Zeilemaker (K1H38b): aardappelstruiken geplukt en aan de koe gevoerd.
● Mededeling president: Ingedeelde Maria de Vrede (K3H36): desertie, al in OS.
● Mededeling president: ingedeelde Trientje van Bruggen (K1H17): desertie, al in OS.
● Mededeling president: ingedeelde Gerrit Launhardt (K2H25): desertie, al in OS.
● Mededeling president: ingedeelde Dirk de Waard (K1H133): desertie, al in OS.
● Mededeling president: ingedeelde Franciscus Vrijdaal (K2H30): desertie, al in OS.
● Mededeling president: kolonistenzoon Johannes Arsi (K2H86): desertie, al in OS.
Volledige transcripties raad van politie en tucht en raad van toezicht Willemsoord. Geen transcripties proces verbaal door wijkmeester Taatgen en raden van toezicht Frederiksoord en Wilhelminaoord.
19-12-1842
NB: Deze bevindt zich niet in invnr 1616, maar bij de post van 13 januari 1843 agendapunt N1, inventarisnummer 536. De behandelde zaken zijn:
● Het lid G. van Os is afwezig.
● Mededeling President: bestedeling Dirk de Vries, ingedeeld bij de weduwe Goosems: desertie, al op de Ommerschans.
Nav raad van toezicht kol 3 van 17 december:
● Wijkmeester Verboom, door tusschenkomst van kolonist Vreelink: rogge buiten de kolonie verkocht.
● Kolonist J. Bouwman: verkoop aardappelen buiten de kolonie. Ingedeelden M. Knoken(?) en J. Polman, verklaren dat bouwboer De Kuiper van Vinkenga aardappelen had opgehaald.
● Kolonistenkinderen H. Lutgerink en E. Wulffrink: onzedelijke omgang.
● Kolonist Kleijnee: dronkenschap.
● Ingedeelden J. van Waalwijk, oud 17 jaar, en P. H. Blankhart, 18 jaar: ijzeren pen gestolen van kolonist Flemmen(?).
Nav raad van toezicht van kolonie 2 van de 9 december:
● Kolonistendochter Adolphina Mailly, onzedelijke omgang met de reeds ontslagen kolonistenzoon H. van Olphen, en Catharina Bredenbeek, idem met Joannes Taatgen, broeder van den wijkmeester Taatgen, De beschuldigden binnengeroepen zijnde is het de Raad gebleken dat zij allen zijn gedeserteerd.
● P. Bijsterveld: huisvesten dochter die niet tot de kolonie behoort, welke dochter bij hem is bevallen.
● Ingedeelde Trijntje Hermans: luiheid in de fabriek.
Volledige transcripties raad van policie en tucht, raden van toezicht Willemsoord en Wilhelminaoord, brief kolonist Spel, brief directeur en besluit permanente commissie.