Tucht in de vrije koloniën (Frederiksoord, Wilhelminaoord, Willemsoord) 1867-1885

Slechts vier transcripties, bij de meeste zaken zijn er slechts samenvattingen zonder namen.

Alles is Drents Archief toegang 0186 invnr 3285

Zitting	Betrokkenen
09-07-1867	- onzedelijk gedrag, maar vrijwillig de kolonie verlaten -  belediginde uitdrukkingen jegens directeur: 3 dagen strafkamer - diefstal van een takkenbos: 1 dag strafkamer - verkoop zakdoek; hij zegt hem zelf gekocht te hebben: waarschuwing - diefstal koffie: 2 dagen strafkamer - door bedelen wilde hij  naar de Ommerschans: 3 dagen strafkamer - zwanger: is niet  verschenen, dus een straf van drie dagen omdat ze niet is verschenen - zwanger en onbescheiden, beledigend naar de Raad van toezigt: ze ontkent zwangerschap en het kan niet bewezen worden, maar 3 dagen strafkamer voor de beledigingen - mandje gras gestolen van de Maatschappij: 1 dag strafkamer
22-11-1867	- dronkenschap: 3 dagen strafkamer - dronkenschap; niet verschenen maar wel erkend: 3 dagen strafkamer bij verstek - verzet tegen wijkmeester Poelstra; uitschelden voor smeerlap; hij ontkent: vrijspraak - ontucht en zwanger; niet verschenen dus niet te bewijzen: 3 dagen strafkamer voor de weigering voor de raad te komen - diefstal aardappelen van de maatschappij  uit kuil bij wijkmeesterHaseloop; zij ontkent, 2 getuigen van het gebeurde: 3 dagen strafkamer - melken koe terwijl hij als oppasser aangesteld was; erkent en voelt berouw: 1 dag strafkamer - diefstal aardappelen en het scheuren van riet uit zijn dak en opbranden; ontkent; dochter is wel gezien bij het branden van het riet: vrijspraak met ersntige vermaning niet 's nachts op anders grond te komen, en dochter veroordeeld tot 3 dagen strafkamer + de opmerking dat het gezin eigenlijk niet verdient in de koloniën te blijven
28-07-1868	- ontucht met meisje buiten de kolonie, is bevallen: voorstel hem uit de kolonie te verwijderen - plan aardappelen te ontvreemden: 1 dag strafkamer - twee dagen achter elkaar dronkenschap: 3 dagen strafkamer - verduistering van kleren om degeen bij wie ze inwoont te plagen: 1 dag strafkamer - diefstal aardapppelen: 3 dagen strafkamer - diefstal 10 appelen en 2 stoffers: 3 dagen eenzame opsluiting in de strafkamer - diefstal aardappelen van de maatschappij: burgerlijke rechter; voorstel het gezin uit de kolonie te verwijderen - diefstal appelen uit tuin Meester Roodenburg, en uitschelden van Juffrouw Roodenburg: 3 dagen strafkamer
10-08-1868	- desertie en leugens en ontvreemding: 3 dagen strafkamer; de ontvreemding komt later aan bod als er onderzoek is gedaan - desertie en verregaande onzedelijkheid met een gehuwd persoon, die zijn vrouw heeft verlaten: verder verblijf in de kolonie te ontzeggen
08-09-1868	????
03-10-1868	- stenen gooien tegen deur; 1 ontkent, ander is niet verschenen: 1 vrijgesproken; ander bij verstek veroordeeld tot 3 dagen strafkamer - diefstal aardappelen onder het rooien: 3 dagen strafkamer - diefstal aardappelen onder het rooien: bij verstek 3 dagen strafkamer - brutaliteit en luiheid tegenover zijn  baas, door wijkmeester dat zijn handelingen en gesprekken nadelig zijn voor andere kinderen: 2 x 3 dagen strafkamer - onzedelijke omgang met iemand buiten de kolonie: voorstel haar te verwijderen uit de kolonie
30-01-1869	- onderlinge ruzie, slaan en beschuldigingen tussen twee jongens: de Raad vindt de zaak van te weinig belang en vermaant beiden ernstig - diefstal planken en zonder  verlof de kolonie verlaten voor 4 dagen; ontkent diefstal: alleen veroordeeld wegens desertie: boete van f 2,- en 1 dag strafkamer - diefstal 1 hemd: wegens verzachtende omstandigheden ( ze wilde het verkopen om brood te kopen) 2 dagen strafkamer - desertie: is al twee jaar weg, dus de raad acht zich niet competent een beslissing te nemen - desertie:  hij is weer terug in de sterkte ; voordracht tot verwijdering uit de kolonie - zonder toestemming de fabriek verlaten om jenever te halen:  1 krijgt 3 dagen en een ander 2 dagen strafkamer, en de heer van het vonnis hierboven, geen straf, tenzij hij niet uit de kolonie wordt verwijderd; dan komt er een nieuw proces verbaal
22-11-1869	- rogge gestolen door uitschudden van aren: 3 dagen strafkamer - onbetamelijke taal, scheldwoorden en bedreigingen tegen een vrijboer en de directie: 2 dagen strafkamer - onzedelijke omgang; verschijnen niet voor de raad: verder verblijf in de koloniën ontzegd - diefstal aardappelen: bij verstek tot 2 dagen strafkamer - ontvreemding van een hoopje klaver: geldboete van f 2,50 - betrapt op het klaver snijden op een hoeve: 2 dagen strafkamer en geldboete van f 1,50 - onzedelijke omgang en zwanger: zowel hem (in mil dienst) als haar langer verblijf in de koloniën te ontzeggen
08-02-1870	- 15 mannen wegens baldadigheid op de fabriek, zoals uit elkaar halen van weefgetouwen, verbranden van hout: vier blijken er onschuldig; de overigen worden veroordeeld tot een geldboete van f 0,25 tot f 1,- en één wordt bij verstek veroordeeld
15-03-1870	- 1. diefstal van pijpengaren, 2. doorsnijden van twee week?? waardoor vertraging der werkzaamheden is ontstaan; 3. het verrraderlijk laten aanpakken van door hem gloeiend gemaakt ijzer;  4.ongehoorzaamheid: 3 dagen strafkamer; betalen van geldboete van één Gulden ten voordeele van het zoontje van Hendrik Schoester - goederen uit de winkel te Nijensleek zonder betaling en voor rekening van iemand anders zonder diens medeweten, zelfde geprobeerd bij andere winkeliers, zonder succes; beschuldigde ontkent: 3 dagen strafkamer - 3 man ontvreemding haver; al vaker dit gedaan: verder verblijf in koloniën ontzegd
23-04-1870	- 1. op rekening van zijn huisvader een ?? te hebben gehaald, 2. diefstal van een ??, een borstrok, een kantschop en 25 ct, 3. het bevuilen van zijn beddegoed en verdere luiheid en liederlijkheid:1. betalen van f -,40 aan zijn huisvader (dubbele  vergoeding van wat hij op diens rekening bij Buit te Nijensleek gehaald had, 2. 3 dagen strafkamer, 3. voorstel tot verwijdering uit de koloniën - in brand steken van heide, waardoor brand is ontstaan in dennenbosch: 3 jongens, 5, 13 en 14 jaar oud. Jongste wordt vrijgesproken, de 2e 1 dag strafkamer, de 3e 2 dagen strafkamer-
15-07-1870	- diefstal beursje van collega werkzaam op touwslagerij: 2 dagen strafkamer - mishandeling  van een vrouw, door haar uitgelokt door opmerkingen over zijn ouders, maar hij staat slecht bekend: 3 dagen strafkamer
16-09-1870	- onzedelijke omgang en zwangerschap; zij komt alleen, de vader is in militaire dienst; ze hadden trouwplannen, maar toen moest hij in dienst: verder verblijf in de koloniën ontzeggen -onzedelijke omgang en zwangerschap, getrouwde vrouw met reeds vertrokken kolonistenzoon: voorstel haar zo snel mogelijk te verwijderen uit de kolonien - dronkenschap, belediging en verzet tegen Onder Directeur, liederlijke uitdrukkingen tegen de vrouw bij wie hij ingedeeld is, man staat bekend om vuil en liederlijk gedrag: voorstel aan Commissaris om hem langer verblijf in de kolonien te ontzeggen
17-12-1870	- C. van Bree is dronken geweest - Arie Kamans en Pieter Feenstra hebben een koe laten lopen die door de trein is gedood - Christina van Rooij heeft een muts gestolen uit de winkel van winkelier Heroma - Jan Brinkhuijsen is gedeserteerd - Jan Zeilmaker (negen jaar oud) heeft baldadigheid gepleegd
14-01-1871	- dronkenschap en uitdagende woorden tegen huisgenoten: 1 dag strafkamer - desertie van voorjaar 1869 tot najaar 1870: 3 dagen strafkamer; een half jaar geen verlof - op de avond van Nieuwjaarsdag zich onordelijk gedragen in het Logement en zich verzet hebben tegen uitzetting door Egbert Marinus: 1e bij verstek veroordeeld tot 3 dagen strafkamer; de 2e tot 3 dagen strafkamer en de 3e tot 2 dagen strafkamer
01-04-1871	- verregaande luiheid en onverschilligheid in al zijn handelingen, gepaard gaande met verregaande slordigheid; beschuldigde verweert zich door te zeggen dat hij niet meer kan werken: voorstel tot verwijdering uit de kolonie - beschonken in het Logement geweest: geen straf, maar vermaning zich nimmer weer aan dronkenschap schuldig te maken - drie mannen beschonken in het loogement op 26 maart, schreeuwend jenever geëist van de vrouw van logementhouder Jacobs en haar uitscholden toen zij weigerde: 3 dagen strafkamer - 2 gevallen van onzedelijke omgang en zwangerschap: voorstel verwijderen uit de koloniën - door een onbenullige geschil hebben een stalknecht en een schaapherder elkaar over en weer beschuldigd van diefstallen ten nadele van de Maatschappij: ze komen er niet uit, dus laten ze de beslissing aan het oordeel van de Commissaris over
27-06-1871	- desertie; raad geeft zijn vader de schuld: 10 ct per 24 uur van afwezigheid= f 5,40 - onzedelijke omgang met meisje uit kolonie 2: voorstel om hem te verwijderen uit de kolonie -  meermalen misbruik sterke drank: voor geen verbetering vatbaar en uit de koloniën verwijderen - 2 gevallen van onzedelijke omgang: Voorstel verwijderen uit de koloniën - diefstal boekweit uit een zak staande op boerderij de Dankbaarheid: ontvreemde is te gering om te worden vergoed en de bij het Regl. Van Beheer voorgestelde boete is niet invorderbaar
03-11-1871	- diefstal van melk op de boerderij Willem III: voorstel tot verwijdering uit de koloniën, aangezien hij koeman was en hij dus vertrouwd werd - 2 personen: diefstal pruimen uit de tuin van dominee Cannegieter: 1 dag strafkamer ( 1 bij verstek veroordeeld) - dronkenschap: 1 dag strafkamer - broer en zus: aardappelen geraapt en haver vernield: 3 dagen strafkamer en het betalen van een gulden, vooral vanwege hun kennelijke leugens - plukken van spinazie(?) uit een stuk rogge: 3 dagen strafkamer geldboete van drie gulden , 5 lieden beschuldigd van het stelen van appels: vrij spreken onder vermaning het nooit weer te doen, omdat het gezien moet worden als een jongensgrap - 2 vrouwen: onderling vechten en uitschelden: één krijgt 2 dagen strafkamer, de ander 1 dag -- poging tot diefstal van knollen: 2 dagen strafkamer en 1 gulden boete - 14 jongens en meisjes beschuldigd van plunderen van een appelboom: 1 krijgt 1 dag strafkamer, 9 vrijgesproken,  en vier worden bij verstek veroordeeld tot een boete van 50 ct - Man en twee zoons: beschuldigd van diefstal van aardappelen: vader: 3 dagen strafkamer, zoons: 2 dagen - diefstal van een pijp: eerste: 1 dag strafkamer en vergoeding van 50 ct - diefstal van een konijn: bevel konijn terug te geven -  2 personen: diefstal van hout van de Maatschappij; geen van beiden is verschenen: één wordt veroordeeld tot boete van 3 gulden, in te houden op zijn zakgeld (hij is bestedeling)
19-01-1872	diefstal van rogge van de maatschappij:  poging tot diefstal, concludeert men, hij was voerman, dus een vertrouwelijke positie, hetgeen ten strengste moet worden gestraft; voorstel hem te verwijderen uit de koloniën
24-01-1872	2 joingens : diefstal en verwaarlozing van jute garens: voor dit maal geen straf,  onder vermaning. Ze staan goed bekend - man en vrouw hebben in verboden omgang met elkaar geleefd, maar verschijnen niet voor de raad en hebben de koloniën reeds vrijwillig verlaten: de zaak laten rusten - diefstal van geld, dat ze had moeten uitdelen: 2 dagen strafkamer en vergoeding der gelden - bevallen buiten het huwelijk (niet verschenen) vader blijft ontkennen: de zaak uitstellen en een nauwkeurig onderzoek instellen
22-08-1873	- diefstal van een paar ?? uit zijn kosthuis en enige erwten van de boerderij: 4 dagen gevangenis om de dag op water en brood - diefstal appels uit tuin Onderwijzer Pol; twee personen (een hij en een zij) beschuldigen elkaar ervan: vooralsnog de meest waarschijnlijke dader niet straffen, maar proberen nadere bijzonderheden omtrent de zaak te verkrijgen. - diefstal plank van de Maatschappij; recidive: voorstel hem te verwijderen uit de koloniën - daarna komen ze terug op de niet afgemaakte zaak van 24 januari 1872, maar uitkomst is onduidelijk.
25-10-1873	twee zoons, de 1e diefstal van knollen van de Maatschappij, de 2e  samen met een ander van oud riet en stro van de Maatschappij: 1e tot 1 dag strafkamer, de 2e vrijspraak vanwege zijn jeugd; de vader vindt de straf billijk, maar komt tegen de voorzitter in het geweer als zou hij geweten hebben van de diefstal; gaat ook over een toelage
11-08-1874	Maartje van der Hoef is zwanger. Haar vader beschuldigt H. Beuchers Braunius, maar de openbare mening denkt dat vader Geurt van der Hoef schuldig is. Getuigen: Vrouw Schouten, Vrouw Velo, de vrijboer Schouten. Ook genoemd: de kinderen van G. Zeilmaker en.Geertje Ekkelboom.
18-08-1875	- onzedelijkheid en bevallen: voorstel om haar te verwijderen uit de koloniën; tegelijk voert de raad verzachtende omstandigheden aan en hoopt dat de Directeur haar op de een of andere manier in de koloniën zal laten blijven - onzedelijke omgang met elkaar; zij is bevallen: voorstel om hen te verwijderen uit de koloniën - onzedelijke omgang met elkaar; zij is bevallen: voorstel om hen te verwijderen uit de koloniën
21-01-1880	- diefstal van melk op de hoeve Utrecht: 1 dag strafkamer - 2 zoons: diefstal van peren; hun  moeder wordt van medeplichtigheid verdacht door de peren te hebben verborgen: 1e zoon: 3 dagen strafkamer; 2e zoon: 2 dagen strafkamer; moeder: geldboete van drie gulden - liegen tegen de Directeur; diefstal van een mes; niet verschijnen op de raad van toezicht: 1e misdrijf: 1 dag strafkamer; 2e misdrijf 2 dagen strafkamer, en 3e misdrijf: 3 dagen strafkamer - echtpaar: diefstal koolrapen of turnips; diefstal 10 koffiezakken die de vrouw waren toevertrouwd om te knopen en te naaien; hij wordt nog beschuldigd van beledigingen tegen de persoon die de diefstal van koolrapen moest tegenhouden: voorstel aan de Directeur der Maatschappij om beiden uit de koloniën te verwijderen, en te bepalen het bedrag van de koffiezakken te vergoeden, f -,40 per stuk.
16-03-1881	- belediging directeur: 3 dagen strafkamer - voortdurende luiheid: 2 dagen strafkamer - dronkenschap en afwezigheid zonder verlof: 2 dagen strafkamer
25-08-1881	- 2 jongens gooien van stenen naar een vrouw: eentje 3 dagen strafkamer; ander 2 dagen. - 3 jongens: vernieling van op het veld staand rogge van de Maatschappij: 1e: 2 dagen strafkamer; 2e: 1 dag strafkamer; 3e vrijgesproken - 5 personen: vernielen en in het water gooien van bossen riet van de Maatschappij: 4 krijgen 1 dag strafkamer en de 5e krijgt 1 dag strafkamer en nog eens 3 dagen omdat hij niet voor de raad is verschenen - groep jongens van rond de 10 jaar: diefstal van peren: de raad kan nog geen beslissing nemen; nader onderzoek vereist
01-09-1881	vervolg van de laatste zaak van 25 Aug 1881: 3 jongens blijken onschuldig te zijn, er zijn nog 5 over: 3 worden veroordeeld tot 2 dagen strafkamer,  en 2 worden vrijgesproken, en degene die niet was verschenen: 3 dagen strafkamer
06-04-1883	Twee broers worden beschuldigd van mishandeling van een bestedeling, de vader van belediging van een wijkmeester. De raad lijkt een beetje bang om uitspraak te doen; ze laten het over aan de Directeur der Maatschappij en zeggen: de uitspraak van beider zaken te doen plaats hebben op een nader te bepalen dag, van welk besluit aan de beklaagden wordt kennis gegeven.
20-04-1885	Wijkmeester Vossebelt wordt beschuldigd van onzedelijke handelingen. Verklaringen van Leentje Klijzing, weduwe Kranendonk, vrijboer G. Jacett en de dochter van den vrijboer Jordan. Ook genoemd onderdirecteur Schothorst.
19-06-1885	Johanna Onrust in ongehuwd bevallen. Verdachten zijn Jan Beun en de metselaar J. Belt. Getuige F. van Rooij. Ook genoemd vrouw Burks.