Bewaard gebleven verslagen van zittingen van de Raad van Tucht voor bedelaars en strafkolonisten op de Ommerschans van 1829 tot en met 1859

Bedelaars wonen vanaf september 1822 op zalen in het grote nieuwe gebouw op het binnenplein van de schans. Strafkolonisten worden vanaf najaar 1820 vanuit andere koloniën naar de Ommerschans gestuurd en vanaf midden 1822 meest gehuisvest in een gebouwtje op de zuidwal.

Over tuchtrechtspraak vóór mei 1829 is weinig bekend. Aantekeningen daarover zal ik in een later stadium nog verzamelen. Daarna vindt de tuchthandhaving plaats volgens het 'Reglement van Tucht van de Gestichten van Bedelaars van den 28sten February 1829' (zie bij Reglementen). Het laatste artikel van dat reglement zorgt dat het ook van toepassing is op strafkolonisten.

Vanaf die tijd worden verslagen bewaard, al missen er soms hele periodes waarin waarschijnlijk wel zittingen zijn geweest. Ik zal die lacunes nog eens op een rijtje zetten.

OS


Helmuth Rijnhart heeft op www.bonmama.nl prima foto's van de bewaard gebleven zittingen van 1829 tot 1844 geplaatst, soms met samenvattingen erbij. Zie ook het door hem geschreven overzichtsartikel over de tuchtraad op de Ommerschans. Bij transcripties uit die periode verwijs ik steeds naar die foto's.

Bij alle transcripties geldt dat cursief opmerkingen van de transcribeerders zijn en dat wat in het handschrift onderstreept is, in de transcriptie vet gemaakt wordt.

Jaar
Tuchtzittingen
1829
Transcripties van 25 zittingsverslagen, van 13-05-1829 tot en met 24-11-1829. Wel saai leeswerk, de secretaris schrijft op wat iemand gedaan heeft en welke straf hij of zij daarvoor krijgt, en vermeldt geen bijzonderheden.
1830
Transcripties van 21 zittingsverslagen van 04-03-1830 tot en met 31-08-1830. Het lijkt me stug dat er daarvóór en daarná geen zittingen geweest zijn, maar die zijn dus niet bewaard gebleven.
1831
Er zijn slechts 10 zittingsverslagen bewaard gebleven, van 26-03-1831 tot en met 24-10-1831. Opvallend is dat nu de motieven van de beschuldigde kolonisten gevraagd en genoteerd worden. Zonder dat de Raad daar veel belang aan hecht, maar het is wel fijn ze te weten.
1832
Er zijn 8 zittingsverslagen bewaard gebleven, waarvan eentje met een bijbehorend proces verbaal, en dat is ook een snoepje, een bedelaarskolonist die het binnenplein oversteekt om zijn verkering een klap te geven.
1833
Er zijn slechts 4 zittingsverslagen bewaard gebleven. Daar zitten mooie verhalen tussen: getuigen ten gunste van een beklaagde die zo door de Raad onder druk worden gezet dat ze hun getuigenis intrekken, drie bedelaarskolonisten met een leuk baantje die zich aan de Dedemsvaart hebben bedronken en nog meer.
1834
Er zijn 10 verslagen bewaard gebleven. Als iemand zegt een koloniaal eigendom te hebben verkocht aan iemand die die alleen van gezicht en niet van naam kent, wordt die met een veldwachter op pad gestuurd om de aankoper te vinden. Zo valt het hele proces van waarheidsvinding te volgen,.
1835
Er zijn 29 zittingsverslagen bewaard gebleven, waarvan 2 met een proces verbaal of nota. Daarbij bevindt zich onder andere de verdenking van onzedelijk gedrag door de schoolmeester Hoogstra en diens conflict met de hulponderwijzer Lolkema.
1836
Er zijn 24 bewaard gebleven zittingsverslagen uit 1836. Daarbij een voerman die een hoevenaar met een hooivork wil steken.
1837
Er zijn 24 bewaard gebleven zittingsverslagen uit 1837.
1838
Er zijn 32 bewaard gebleven zittingsverslagen uit 1838.
1839
Er zijn 56 (!) bewaard gebleven zittingsverslagen uit 1839, dus de tuchtraad komt minstens één keer per week bijeen.
1840
Er zijn 43 bewaard gebleven zittingsverslagen uit 1840.
1841
Er zijn 41 tuchtverslagen in 1841.
1842
Er zijn 37 tuchtverslagen in 1842.
1843
Er zijn 39 tuchtverslagen in 1843
1844
Er zijn 38 tuchtverslagen in 1844.
1845
Er zijn 43 tuchtverslagen in 1845.
1846
Er zijn 50 tuchtverslagen in 1846.
1847
Er zijn 51 tuchtverslagen in 1847
1848
Er zijn 48 tuchtverslagen in 1848.
1849
Er zijn tuchtverslagen in 1849
1850
Er zijn tuchtverslagen in 1850.
1851
Er zijn tuchtverslagen in 1851.
1852
Er zijn tuchtverslagen in 1852.
1853
Er zijn tuchtverslagen in 1853.
1854
Er zijn tot nu toe 4 zittingsverslagen getranscribeerd.
1855
Er zijn nog geen transcripties van tuchtzittingen in 1855.
1856
Er zijn nog geen transcripties van tuchtzittingen uit 1856.
1857
Er is tot nu toe 1 zittingsverslag iot 1857 getranscribeerd..
1858
Er zijn nog geen transcripties van tuchtzittingen uit 1858.
1859
Er zijn nog geen transcripties van tuchtzittingen uit 1859.