•    
• Welkom
• Over de Maatschappij
• Kolonisten
•                                            
• Proefkolonie
• Bedelaarskolonie
• Kinderkolonie
• Strafkolonie
• Reacties

Naar het overzicht
van Veenhuizense weeskinderen

Designatienummers en designatielijsten van weeskinderen: wat zijn dat en waar zijn ze te vinden?

In de registers van weeskinderen in Veenhuizen staat in een aparte kolom bij elk kind een designatienummer. En regelmatig wordt in brieven verwezen naar de designatielijst waarop iemand voorkomt. Een uitleg:

In het contract dd 1 maart 1823 waarbij de Maatschappij van Weldadigheid vierduizend kinderen van de regering overneemt - afgedrukt op deze pagina - is in artikel 11 bepaald dat er bij alle opgezonden kinderen lijsten moeten komen met hun 'naam, voornaam, beroep, datum en plaats van geboorte en godsdienstige gezindheid'. Dat zijn de designatielijsten, ook vaak aangeduid als stamlijsten.

Kopiëren en kopiëren

In de praktijk worden die lijsten gemaakt door de uitzendende instanties: weeshuisregenten, armenbesturen, gemeentebesturen. Die geven een exemplaar van de lijst mee aan de begeleider die de kinderen naar Veenhuizen brengt en sturen een kopie naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het ministerie kopieert de lijst, houdt één exemplaar zelf en stuurt de andere naar de permanente commissie. Die kopieert de lijst, houdt één exemplaar zelf en stuurt de andere naar de directeur der koloniën die de lijst dan kan vergelijken met de lijst van de begeleider van de kinderen.

In het bovenstaande moet 'kopiëren' worden gelezen als 'overgeschreven' en daarbij gaan voortdurend allemaal dingen fout. Zowel de directeur der koloniën als de permanente commissie als het ministerie van Binnenlandse Zaken gebruiken de designatielijsten om de stamboeken/registers van weeskinderen aan te leggen. Men correspondeert zich jaar in jaar uit helemaal suf om de verschillen tussen die stamboeken uit te puzzelen en op te lossen.

Designatielijst en -nummer

De designatielijsten krijgen een nummer op volgorde van binnenkomst. Onderaan deze bladzijde staan een aantal nummers. Designatielijst nummer 1 is als eerste binnengekomen, nummer 2 als tweede, enzovoort. In de geschiedenis van de kindergestichten komt men tot en met nummer 917. Het nummer van de lijst staat meestal op de achterkant.

Het designatienummer van een weeeskind is het nummer waarop hij op de betreffende lijst staat. Dus bijvoorbeeld:
- een kind met designatienummer 3/17 stond als 17e op de lijst nummer 3
- een kind met designatienummer 99/1 stond als eerste op lijst 99.

De meeste designatielijsten zijn bewaard gebleven. Ze bevinden zich in het Drents Archief, toegang 0186, de inventarisnummers:

Extra informatie

Als een designatielijst alleen de gegevens bevat die hierboven staan - 'naam, voornaam, beroep, datum en plaats van geboorte en godsdienstige gezindheid' - dan zijn alleen 'beroep' en 'plaats van geboorte' een toevoeging aan de informatie die in het stamboek staat.

Maar diverse uitzendende instanties voegen meer informatie toe, bijvoorbeeld over de ouders van het kind of over zijn/haar fysieke gesteldheid. Soms ook de kledingstukken die ze hem of haar hebben meegegeven. Zodat het in sommige gevallen zeker loont de designatielijst op te zoeken en te bekijken.

Onvolledig overzicht

Hieronder een zeer onvolledig overzicht van de designatielijsten. De vermeldingen erin zijn steeds tot stand gekomen tijdens een of ander onderzoek en daarom min of meer toevallig. De eerste kolom is het nummer van de lijst: